مرضیه ساعی قره ناز - دانشجوی دکتری تخصصی بهداشت باروری، کمیته پژوهشی دانشجویان، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران
فرزانه رشیدی فکاری - دانشجوی دکتری تخصصی بهداشت باروری، مرکز تحقیقات مامایی و بهداشت باروری، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
ویدا قاسمی - دانشجوی دکتری تخصصی بهداشت باروری، مرکز تحقیقات مامایی و بهداشت باروری، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
زهرا کیانی - دانشجوی دکتری تخصصی بهداشت باروری، مرکز تحقیقات مامایی و بهداشت باروری، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.

مقدمه: پوکی استخوان یکی از مشکلات مهم سلامتی در زنان سراسر جهان می باشد، بر اساس شواهد موجود، زایمان می تواند نقش مهمی در تراکم استخوان زنان داشته باشد، لذا مطالعه حاضر با هدف تعیین همبستگی تعداد زایمان با تراکم استخوان به صورت مرور سیستماتیک و متاآنالیز انجام شد. روش کار: در این مطالعه مرور سیستماتیک و متاآنالیز جهت یافتن مقالات، پایگاه های بین المللی Cochran library، Scopus، PubMed و Web of Science با کلید واژه های Parity و Bone Mineral Density (BMD) یاBone Mineral Content یا bone density بدون اعمال محدودیت زمانی و با محدودیت زبان انگلیسی مورد جستجو قرار گرفتند. جهت بررسی کیفیت مقالات از چک لیست اوتا تعدیل شده برای مطالعات مقطعی استفاده شد. جهت بررسی سوگرایی از Egger s test و Funnel plot و جهت بررسی هتروژنیتی از شاخص I2 و Q-test استفاده شد. مقادیر فیشر ترانسفورماسیون برای مطالعات محاسبه شد. یافته ها: در این مطالعه 1336 مقاله مورد بررسی اولیه قرار گرفتند و در نهایت 11 مقاله با 5141 نفر شرکت کننده وارد متاآنالیز شدند. در این مطالعه روند کاهش تراکم استخوان در مهره های کمر، ران و لگن با تعداد بیش از 5 زایمان نسبت به زنان بدون سابقه زایمان مشاهده شد. در زنان نولی پار تراکم استخوان در مهره های کمر (001/0> Phetrogeneity، 11/1-75/0:CI 95%، 93/0:M) ، در لگن (001/0=Phetrogeneity، 89/0-84/0:CI 95%، 86/0:M) و در ران (001/0> Phetrogeneity، 09/1-60/0:CI 95%، 84/0:M) بود. میانگین تراکم استخوان در زنان یائسه در ناحیه کمر و ران و لگن کمتر بود. میانگین تراکم استخوان در زنان قاره آفریقا در هر سه ناحیه بالاتر بود. بر اساس نتایج، همبستگی متوسط معکوسی بین میزان تراکم معدنی استخوان در مهره های کمر (30/0-، 14/0-CI 95%) 22/0- و لگن (29/0-، 12/0-CI 95%) 21/0- با تعداد زایمان وجود داشت. نتیجه گیری: میانگین تراکم استخوان در زنان نولی پار بیشتر است. به طور کلی همبستگی منفی بین تراکم معدنی استخوان مهره های کمر و لگن با پاریتی بالا وجود دارد، اما به دلیل هتروژنیته بالا در زیرگروه های آنالیز شده، انجام مطالعات کوهورت پیشنهاد می شود.

تراکم معدنی استخوان, زایمان, متاآنالیز