ناصر مهردادی - استاد دانشگاه تهران، دانشکده محیط زیست
امیر خاکپور - دانشجوی دکتری مهندسی محیط زیست،دانشگاه تهران
مژده سروش - دانشجوی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران
نوشین خزاعی - فارغ التحصیل برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، دانشگاه تهران

پایش کیفی رودخانه‌ها به عنوان اصلی‌ترین منابع آب شیرین، شاخصی برای توسعه پایدار محیط زیست انسان می‌باشد. اهداف اصلی از تحقیق حاضر برآورد ظرفیت خودپالایی می باشد. برای این منظور ابتدا با توجه به عوامل تأثیرگذار بر انتخاب محل ایستگاه های پایش کیفی رودخانه، تعداد 23 ایستگاه پایش کیفی در طول رودخانه تعیین گردید. برآورد ظرفیت خودپالایی رودخانه با استفاده از روش پیشنهادی بولتون (1954) نیز برای بازه های مختلف رودخانه و در چهار فصل بهار، تابستان، پاییز و زمستان انجام گردید. در نهایت نیز به تجزیه و تحلیل نتایج میزان خودپالائی رودخانه گرگانرود پرداخته شد. در فصل پائیز، بهار و زمستان از بازه اول به سمت بازه سوم شاهد کاهش میزان اکسیژن محلول می باشیم که علت آن وجود مراکز جمعیتی بزرگ (شهرستان گنبدکاووس) با ورود حجم بالای پساب خانگی و ورود پسابهای صنعتی به خصوص در اطراف شهرستان گنبد کاووس است. از بازه سوم به بازه چهارم شاهد بالا رفتن میزان اکسیژن محلول در رودخانه گرگانرود هستیم که علت آن جمع شدن رودخانه در سد وشمگیر و بالا رفتن خودپالائی نسبت به حالت رودخانه می باشد. بیشترین میزان اکسیژن محلول در فصل تابستان است که در این فصل تمام شرایط برای فعالیت میکروبنتوزها مهیا می باشد بنابراین کاهش اکسیژن مشاهده نمی گردد.

خودپالایی، ایستگاه نمونه برداری، رودخانه گرگانرود، کیفیت آب، اکسیژن