حسین کربلائی خیاوی - بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران
کمال شهبازی - بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل (مغان)، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اردبیل، ایران

این تحقیق برای تعیین مناسب ترین تاریخ کاشت و رقم بر عملکرد دانه و درصد وقوع بیماری بلایت فوزاریومیسنبله گندم، با پنج رقم گندم شامل تجن، فلات (شاهد)، مغان 3، لاین N-80-19 و دریا در تاریخ کاشت های 5 آبان،20 آبان، 5 آذر و 20 آذر ماه به مدت سه سال (1392-1390) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی مغان انجام شد. آزمایش به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجراء گردید.کرت های اصلی تاریخ های مختلف کاشت و کرت های فرعی شامل ارقام مختلف گندم بودند. براساس نتایج بدست آمدهبیشترین عملکرد دانه در تاریخ کاشت 20 آبان ماه مشاهده شد. مطالعه روند درصد آلودگی گندم به بلایت فوزاریومیسنبله حاکی از کاهش معنی دار بیماری از 5 آبان تا 20 آذر ماه بود. بر اساس نتایج به دست آمده به دلیل افزایشدرصد بیماری بلایت فوزاریومی سنبله گندم، کاهش معنی دار عملکرد در تاریخ 5 آبان ماه مشاهده شد. با توجه به اینکه در تاریخ کاشت 20 آبان ماه این بیماری به صورت قابل توجهی کاهش داشته و از آستانه خسارت پائین آمده بود،بنابراین در این تیمار بیشترین مقدار عملکرد دانه بدست آمد. در تاریخ کاشت 20 آبان مواه لایون N-80-19 از نظرعملکرد تولیدی و درصد آلودگی به بیماری بیلایت فوزاریومی سنبله گندم بهترین تیمار شناخته شد. در حالت کلی درمنطقه مغان به دلیل افزایش شدید بیماری بیلایت فوزاریومی سنبله و به تبع آن کاهش کیفیت و عملکرد محصولتولیدی کشت زودتر از 20 آبان ماه توصیه نمی شود.

گندم، تاریخ کشت، رقم، بییت زوزاریومی سنبله، عملکرد دانه