پریسا خداکرمی - دانش آموخته پژوهشکده کشاورزی، سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران، تهران، ایران
مریم باقری ورزنه - پژوهشکده کشاورزی، سازمان پژوهش های علمی و صنعتی ایران، تهران، ایران
سید داود شریفی - گروه علوم دام و طیور، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران
عبدالله محمدی سنگ چشمه - گروه علوم دام و طیور، پردیس ابوریحان دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران

زمینه مطالعه: اگرچه اثرات مفید استفاده از کروم در شرایط عادی و تنش بر عملکرد جوجه­های گوشتی نشان داده شده است، اما مقدار مناسب کروم در هر یک از این شرایط مشخص نیست. هدف: تحقیق حاضر با هدف بررسی مقادیر مختلف مکمل کروم بر عملکرد و هورمون­های تیروئید و کورتیزول پلاسمای جوجه­هایگوشتی در شرایط عادی و تنش اجرا شد. روش کار: قطعه جوجه نر راس به یک آزمایش فاکتوریل 4×2 با دو عامل تنش (تنش و بدون تنش) و چهار سطح مکمل کروم-متیونین (صفر، 1000، 2000، 3000 ppb) از 18 روزگی اختصاص یافتند. یک طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار و 14 قطعه پرنده در هر تکرار استفاده شد. دگزامتازون به مدت یک هفته به عنوان عامل تنش­زا استفاده شد (دوره تنش) و سپس آزمایش تا سن 46 روزگی ادامه یافت (دوره بازپروری). نتایج: در دوره تنش، پرندگان تحت تنشی که 1000 و 2000ppb  کروم مصرف کردند در مقایسه با پرندگانی که صفر و 3000 ppb کروم در جیره داشتند ضریب تبدیل بهتر و هورمون T4 بالاتری داشتند (05/0P< ). در حالی که، مصرف خوراک، وزن بدن و غلظت هورمون T3 در پرندگان بدون تنشی که 1000 ppb  کروم دریافت نمودند بالاتر بود (05/0 .(P< هرچند اثر منفی تنش بر صفات عملکردی تا پایان دوره بازپروری باقی ماند اما پرندگانی که تنش را تجربه کردند ضریب تبدیل بهتری در این دوره داشتند. تغذیه پرندگان تحت تنش در هفته اول با 1000ppb  کروم غلظت کورتیزول خون را افزایش ولی در شرایط بدون تنش غلظت آن را کاهش داد (05/0P< ). نتیجه گیری نهایی: بر اساس نتایج این تحقیق استفاده از کروم به میزان 1000 و 2000 ppb اثرات منفی تنش فیزیولوژیک را کاهش داد. همچنین 1000  ppbکروم بهبود مصرف خوراک و وزن بدن را در شرایط عادی در هفته اول سبب شد. استفاده از مقادیر بالای کروم در هیچ یک از شرایط بهبود عملکرد را ایجاد نکرد.

تنش القایی, دگزامتازون, جوجه گوشتی, کروم آلی