راضیه نوروزی - کارشناسی ارشد علوم و صنایع غذایی، دانشگاه علوم پزشکی کرمانشاه

مقدمه :ایران به عنوان یکی از تولیدکنندگان مهم خرما در دنیا به شمار می رود. رقم برحی، یکی از مهم ترین ارقام تجاری خرما می باشد، میوهی این رقم در مرحله ی رطب به دلیل فعالیت شدید تنفسی، عمر نگهداری کوتاهی دارد و به علت فسادپذیری و عدم بسته بندی مناسب برخلاف تقاضای زیاد آن هنوز از جایگاه واقعی خود در بازارهای داخلی و خارجی برخوردارنیست. آلودگی میکروبی خرما، یکی از عوامل مهم ضایعات این محصول است، همچنین به دلیل شرایط نامناسب نگهداری و نوع بسته بندی در طی دوره نگهداری، خصوصیات فیزیک وشیمیایی خرما تغییر می کند و محصول ترش، چسبنده و سخت می شود. پوشش های خوراکی می توانند با کاهش نفوذپذیری مانع ورود اکسیژن و از دست دادن رطوبت محصول شده و در نتیجه زمان انبارمانی محصول را افزایش دهند. در پژوهش های مربوط به پوشش های خوراکی استفاده از انواع اسانس و عصاره ها برای محافظت میکروبی و کاهش ضایعات غذایی جایگاه قابل توجهی به دست آورده است به همین دلیل در این پوشش خوراکی از عصاره برهموم که از تولیدات زنبور عسل است و دارای ویژگی های ضدرادیکالی، ضدمیکروبی، آنتی اکسیدانی و ضدقارچی قابل توجهی می باشد استفاده شده است.مواد و روش ها:محلول ژلاتین با گلیسرول مخلوط شده و غلظت های 0/1، 0/2، 0/3 از عصاره هیدروالکلی بره موم به ژلاتین اضافه شد. پس از خشک شدن، فیلم ها برای تعدیل رطوبتی در دسیکاتور نگهداری شدند. سپس شاخص های مکانیکی، حلالیت و نفوذپذیری به بخارآب فیلم ها اندازه گیری شد، فیلم بهینه انتخاب شده و خواص ضد میکروبی، ریز ساختاری، FTIR و DSC آنها بررسی گردید. در نهایت فیلم بهینه از نظر تاثیر بر افزایش ماندگاری خرما به مدت 1 ماه در دمای °C 25 بررسی شد و میزان رطوبت، بریکس، اسیدیته، افت وزنی و بار میکروبی نمونه ها اندازه گیری شد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج این طرح استفاده از فیلم خوراکی و زیست تخریب پذیر ژلاتین حاوی 0/3 عصاره بره موم دارای بیشترین اثر ضدمیکروبی بر رقم خرمای مورد نظر بود و در این غلظت نمونه ها دارای کمترین افت وزنی و اسیدیته و بالاترین مقدار رطوبت بودند، در این پژوهش استفاده از فیلم خوراکی و زیست تخریب پذیر ژلاتین حاوی عصاره بره موم باعث افزایش عمر نگهداری رطب و حفاظت در برابر فساد میکروبی خرما گردید.مهم ترین کاربرد:باتوجه به رتبه دوم ایران در تولید خرمای جهان، توجه به بسته بندی این محصول اهمیت فرآوانی دارد. بنابراین با توجه به نتایج این پژوهش، پوشش های دارای قابلیت تجزیه زیستی و نفوذپذیری کم در برابر رطوبت و اکسیژن جهت حفظ کیفیت و بهبود عمر نگهداری و حفاظت در برابر فساد میکروبی خرما و جهت معرفی به صنایع مختلف غذایی به ویژه صنایع بسته بندی خرما تهیه می گردد

رطب، بره موم، فیلم خوراکی و زیست تخریب پذیر.