زیبایی و نسبت آن با خیر در نظام فلسفی توماس آکوئیناس

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه پژوهش های فلسفی، دوره: 13، شماره: 27
  • کد COI اختصاصی: JR_PHILO-13-27_006
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 402
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مرتضی شجاری

استاد فلسفه، دانشگاه تبریز

حسن فتحی

استاد فلسفه، دانشگاه تبریز

زهرا گوزلی

دانشجوی دکتری فلسفه، دانشگاه تبریز

چکیده

در نظام فکری توماس زیبایی امری متافیزیکی است. اتخاذ چنین رویکردی نسبت به زیبایی، لزوما آن را با دیگر مفاهیم فلسفی­­ ارزشی مرتبط می­سازد. می­توان گفت که در بستر تفکر یونانی و قرون وسطایی که غالبا تفکری مابعدالطبیعی است، فهم زیبایی جدای از خیر امری تقریبا غیرممکن است. دلیل این امر را شاید بتوان اینگونه تبیین کرد: زیبایی و خیر در این بستر فلسفی، عمدتا به عنوان صفات عینی موجودات تلقی می­شوند. توماس نیز در این بستر تاریخی - فکری قرار دارد؛ به همین دلیل او نیز به عنوان فیلسوفی مابعدالطبیعی همچون پیشینیان خویش رویکرد مشابهی را نسبت به زیبایی اتخاذ کرد و این مفهوم را با وجود پیوند داد. از این­رو می­توان زیبایی را صفتی فرامقوله­ای تلقی کرد که لزوما با خیر در ارتباط است؛ زیرا صفات فرامقوله­ای نه ­تنها با وجود، بلکه با یکدیگر نیز مرتبط هستند. زیبایی در فلسفه توماس، در عین حال که امری عینی است، با ادراک و با نفس شناسنده نیز مرتبط است و این ارتباط به نوبه خود، آن را با قوه دیگر نفس، یعنی با قوه شوقیه نیز مرتبط می­سازد. در پی این ارتباط است که قوه شوقیه نفس به واسطه قوه تعقل زیبایی را تصاحب کرده و اتحادی عینی و واقعی با آن می­یابد و در نتیجه به کمال و فعلیت نهایی خویش می­رسد.

کلیدواژه ها

زیبایی, خیر, صفات فرامقوله ای, آکوئیناس

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.