مرتضی کامرانی - استادیار، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان، دانشگاه محقق اردبیلی
مصطفی ولی زاده - استاد، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تبریز
منوچهر شیری - استادیار، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان، دانشگاه محقق اردبیلی

گونه های جنس های Aegilops و Triticum از خوزشاوندان نزدیک گندم بوده و می توانند اهمیت بسزایی در اصلاح گندم داشته باشند. این گونه ها مناطق وسیع آب و هوایی و شرایط مختلف خاکی رشد می کنند. بنابراین این گونه ها منبع مفید ژن های مقاوم به بیماری ها، آفات و تنش های محیطی می باشند. به منظور بررسی قرابت ژنتیکی 16 گونه خویشاوند گندم از جنس های Triticum و Aegilops از روش Acid-PAGE استفاده گردید. تشابه ژنتیکی بین گونه ها با استفاده از ضریب تطابق ساده بدست آورده شد. ضرایب بین گونه ها با استفاده از روش سنتروئید به دندروگرام تبدیل شد. بر اساس الگوی الکتروفوزی گلیادین ها گونه های مورد مطالعه در چهار گروه قرار گرفتند. گروه اول شامل گونه های T.dicoccoides T.urartu و T.durum گروه دوم شامل گونه های Ae.columnaris, Ae.kotschyi, Ae.biuncialis و Ae.umbellulata گروه سوم شامل گونه های Ae.neglecta, Ae.triuncialis, Ae.tauschii و T.aestivum و بالاخره گروه چهارم شامل گونه های Ae.crassa, Ae.speltoides و T.araraticum بود. در این مطالعه گونه T.urartu با دو گونه T.durum و T.dicoccoides در یک گروه قرار گرفتند. گونه های داراری ژنوم S و D بخوبی نتوانستند از هم تفکیک شوند. لذا به نظر می رسد گونه اورارتو می تواند به عنوان یک زمینه ژنتیکی برای اصلاح گندم دوروم مطرح باشد.

گندم، گونه های وحشی، گلیادین، الکتروفورز