علی اکبر علیخانی - دانشیار، دانشکده مطالعات جهان، گروه مطالعات غرب آسیا و شمال آفریقا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

حکمت و حکمت سیاسی از مفاهیمی هستند که در دانش و تمدن ایرانی اسلامی ریشه دارند. هدف مقاله، تبیین چیستی حکمت و حکمت سیاسی در قرآن و حدیث است به نحوی که بتوان کاربرد حکمت سیاسی اسلامی در حوزه ی سیاست در جهان کنونی را توضیح داد. بدین منظور ابتدا معنای حکمت و سیاسی بودن آن را توضیح داده و سپس برمبنای آیات قرآن، آن را تبیین خواهیم نمود. در ادامه، به منظور دستیابی به معنای عینی تر و عملی تری از این مفهوم، حکمت و حکمت سیاسی را ابتدا در تفاسیر و سپس در احادیث کاوش خواهیم کرد. این معنا نشان می دهد که حکمت سیاسی، یک فرایند عملی و کارکردی است و بهترین و مناسب ترین تصمیمات و عملکرد ممکن در هر شرایط را در حوزه ی سیاست و حکومت به دنبال دارد. از دستاوردهای این مقاله، معرفی منابع حکمت از دیدگاه قرآن و حدیث می باشد. نتایج نشان می دهند که وحی ، عقل و خودسازی ، سه منبع اصلی برای دست یابی به حکمت می باشند؛ با این تفاوت که منبع نخست - یعنی وحی - به اسلام و ادیان الهی اختصاص دارد، اما دو منبع دیگر، فرامذهبی هستند و تمام انسان ها می توانند از طریق آن ها به حکمت دست پیدا کنند.

حکمت, حکمت سیاسی, اسلام, قرآن, سیاست اسلامی