حمزه علی بهرامی - استادیار معارف اسلامی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران
مجتبی سپاهی - استادیار فلسفه تطبیقی دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

یکی از صناعات ادبی و اعجازی قرآن، وقوع مجاز در آن است. اصل وقوع مجاز در قرآن پذیرفته بیشتر علمای اسلام است و کتاب های فراوانی در این زمینه نوشته اند. از این میان، ابن تیمیه حرانی (د. 728 ق.) به عنوان برجسته ترین نظریه پرداز جریان سلفی تکفیری وهابیت، وقوع مجاز در قرآن را انکار می کند. وی به عنوان یکی از موسسان جریان تکفیری و آرای او مورد پذیرش این فرقه می باشد. بنابراین، معرفت به اندیشه های ابن تیمیه در حقیقت، شناختن دبدگاه این فرقه است. این مقاله با روشی اسنادی تحلیلی در پی پاسخگویی به این سوال هاست که دیدگاه ابن تیمیه درباره مجاز چیست و استدلال های او چقدر محکم است . با جستجو در آثار ایشان به این نتیجه رسیدیم که استدلال های ابن تیمیه در انکار وقوع مجاز در قرآن نا پذیرفنی می باشند. در واقع، این استدلال ها شایسته نقد و مناقشه جدی هستند و پذیرش دیدگاه او موجب محرومیت از اعجاز، لطایف و ظرایف قرآن می شود.

مجاز, جریان سلفی تکفیری, ابن تیمیه, تاویل, تفویض