ناهید شهیدی - دانشجوی ارشد ،دانشکده هنر و معماری،دانشگاه شیراز
بهمن فیزابی - استادیار،دانشکده هنر و معماری،دانشگاه شیراز
ساسان سامانیان - استادیار،دانشکده هنر و معماری،دانشگاه شیراز

این تحقیق سعی دارد در حوزه اشتراک و افتراق موجود بین هنر رشتی دوزی و پته دوزی کرمان به پژوهش بپردازد. مقایسه تطبیقی این دو صنایع دستی می تواند سبب شود درک مناسبی از خصوصیات صنایع دستی ایران صورت گردد. این پژوهش در راستای پاسخگویی به این پرسش می باشد: چه اشتراکات و افتراقاتی از لحاظ جایگاه نقش مایه گل، درخت و پرنده،میان نمونه های رشتی دوزی و پته دوزی وجود دارد این تحقیق از نوع توصیفی_تطبیقی است. اطلاعات پژوهش با استفاده از منابع کتابخانه ایی و مشاهده آثار رشتی دوزی و پته دوزی بدست آمده است. پس از گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و جمع آوری تصاویر مربوط به رشتی دوزی و پته دوزی، با روش تطبیقی مقایسه اطلاعات این دو هنر صورت گرفته است. هدف از این پژوهش مقایسه ی فرمی نقوش به کار رفته در دو هنر رشتی دوزی و پته دوزی، بر اساس معیارهای فرمی گل و مرغ،مرغ و درخت،دسته گل و گلدانی می باشد. نتایج بررسی ها حاکی از آن است که گل و مرغ قالب اکثر طرح های رشتی دوزی بوده و نقشمایه ی گل در این سوزن دوزی، بصورت واقع نمایی اجرا می شده و پرنده اغلب بر روی شاخه های پیچان نشسته است و نسبت به پرنده ی پته دوزی که در تمام نمونه ها به عنوان نگهبان بوده، دارای تحرک بیشتری است. قالب فرمی پته دوزی اغلب دسته گل هایی یک شکل می باشد. دسته گل اما در رشتی دوزی شاخه های پیچان متعددی می باشد که گل ها بر روی آن ها نشسته اند. این آزادی در طراحی گل و پرنده در رشتی دوزی به دلیل پوشش گیاهی منطقه می تواند باشد. از آنجایی که گل و گیاه بصورت خودرو در جنگل ها دیده می شود، هنرمند گیلانی احساس راحتی بیشتری با این نقوش دارد و آن ها را آزادانه تر ترسیم میکند.

پته دوزی،رشتی دوزی،نقش گل،نقش درخت،نقش پرنده