حمیدرضا سجادی - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران آب دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی
محمدرضا کاویانپور - استاد گروه عمران دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی
سپیده مصطفوی - دانشجوی کارشناسی ارشد عمران آب دانشگاه صنعتی خواجه نصیر الدین طوسی

سیستم دریچه های تخلیه کننده تحتانی باید قادر باشند در شرایط کاملا بسته و نیمه باز جهت تنظیم جریان پایاب و یا انسداد اضطراری جریان به شکل مناسب عمل نمایند. با توجه به اهداف فوق، طراحی تخلیه کننده های تحتانی یکی از مسائل مهم در بنای سدها میباشد که اطمینان کافی در ظرفیت آبگیری و عملکرد مناسب مجرا و تاسیسات هیدرولیکی وابسته از جمله دریچه ها و تجهیزات هیدرومکانیک را تامین مینماید. وجود جریان تحت فشار در بالادست دریچه تخلیه کننده ها و همچنین مقادیر ناچیز نسبت بازشدگی دریچه به هد آب روی دریچه تخلیه کننده، و همچنین تاثیر گذار بودن عوامل متعددی بر توزیع فشار وارد بر دریچه تحتانی سبب میشود استفاده از روشهای تجربی و تئوری رایج با خطاهای چشمگیری در تخمین میزان فشار وارد بر دریچه ها همراه باشد، لذا به منظور اطمینان از عملکرد صحیح دریچه های تحتانی و نیز تعیین نیروهای هیدرودینامیکی وارد بر آنها، ساخت مدلهای فیزیکی و انجام مطالعات دقیق آزمایشگاهی امری ضروری به نظر میرسد. تحقیق حاضر، با هدف بررسی توزیع فشار در نقاط مختلف مجرای تخلیه کننده و تعیین نیروهای وارد بر دریچه انجام گرفته است. برای این منظور از داده های به دست آمده از حل عددی معادلات حاکم بر جریان در مدل فیزیکی تخلیه کننده تحتانی سد گتوند، استفاده شده است. حل عددی به کمک نرم افزار Flow 3D انجام گرفته است. سپس نتایج حاصل از مدل عددی با نتایج مدل فیزیکی مقایسه گردیده که نتایج حاکی از دقت بالای مدل عددی در تخمین توزیع فشار وارد بر دریچه های تحتانی میباشد

دریچه های تحتانی، مدل فیزیکی، مدلسازی عددی، نیروی هیدرودینامیکی