فاطمه موسائی - مدرس مدعو دانشگاه فنی و حرفه ای امام محمدباقر ساری.ایران،مازندران،ساری،سلمان فارسی.فارغ التحصیل کارشناس ارشد از دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات ایران
علیرضا خوئی - عضو هیئت علمی دانشگاه فنی و حرفه ای امام محمدباقر ساری.ایران،مازندران،ساری،خیابان پانزده خرداد.

خانه مکانی است که اولین تجربه های بی واسطه حضور در فضا، در خلوت و جمع درآن صورت می گیرد. خلوت به معنای فرایندی است که طی آن انسان به تنظیم حوزه رابطه خود با دیگران و تجربه خویشتن نگری نائل می شود و بیش از هر مکان دیگری در خانه مجال بروز می یابد.وجود خلوت در محیط زندگی، می تواند به ایجاد زمینه مناسب در ابعاد فردی و اجتماعی بیانجامد.علاوه بر آن مسکن به عنوان جایی که سکینه و آرامش در آن جاری است نیازمند نوعی خلوت است. این پرسش مطرح است که خلوت چیست و تحقق این معنا در مسکن سنتی چگونه بوده است و تداوم این معنا در کالبد خانه های معاصر چگونه است این تحقیق با رویکردی کیفی و براساس روش تفسیری-تاریخی تحقق طیف خلوت را در دو گروه خانه های سنتی و معاصر ایرانی مورد ارزیابی قرار داده است. فرضیه محوری این تحقیق آن است که عدم توجه به ماهیت طیف خلوت در طراحی فضاهای مسکونی سبب شده است تا این فضاها با عطف به یک وجه از این مفهوم سامان یابندو آن را به محیطی ناکارآمد در تامین نیازهای ساکنین آن تبدیل کند. براساس نتایج حاصله ،برخورد تک بعدی با ماهیت خلوت در این دو گروه خانه ها، به حذف بخشی از قلمرو منجر شده است و موجب شده تا خلوت فردی و خلوت جمعی ساکنین خانه،هر کدام در یک گروه از این خانه ها مجال بیشتری برای بروز بیابند.لذا جهت تامین تعادل میان این دو ،توجه همه جانبه به طیف خلوت می تواند به عنوان رویکرد فراگیر موردتوجه قرار گیرد تا بتوان به موازات آن طیف قلمروهای مسکونی در زیست جهان خانه محقق شود.

مسکن سنتی،خلوت،فضای شخصی،قلمرو.