منصوره نجار نصب - گروه معماری، واحد ماهشهر،دانشگاه آزاد اسلامی،ماهشهر،ایران
احمدرضا کابلی - عضو هیات علمی گروه معماری ماهشهر،دانشگاه ماهشهر،ماهشهر،ایران.

خانه به عنوان یکی از فضاهایی که اولین و مهمترین مکان زندگی انسان است ،باید امکان ارتباط مناسب و مداوم با عناصر طبیعی را فراهم آورد تا علاوه بر استفاده از مزایای آنها مانند حس نشاط و آرامش و امنیت ،انسان با مشاهده آنها در همه حال یاد معبود یکتایی که خالق این نظم و زیبایی است، قرار گیرد،که حیاط مرکزی در مسکن ایرانی –اسلامی نقش بسزایی در این امر ایفا می کند . متاسفانه حذف عنصر با ارزش حیاط مرکزی، در معماری خانه های امروزه، سلسله مراتب حرکت بین فضاها را از بین میبرد و انسان را از طبیعت و این عناصر دور میکند؛لذا این مسئله حرمت و امنیت روانی خانه را که اسلام تاکید فراوان بدان دارد ؛مختل کرده ومشکلات بیرون را به درون خانه میکشاند. از این رو دراین مقاله سعی میگردد که مباحث به تفصیل بصورت تاریخی – توصیفی – تشریحی – تحلیلی در معماری مسکن ایرانی اسلامی بررسی شود که جمع آوری اطلاعات از نوع کتابخانه ای با مطالعه اسناد سخت و نرم میباشد. هدف این مقاله در نظر گرفتن فضایی هر چند کوچک به عنوان حیاط برای خانه،با حفظ عناصر طبیعی امری ضروری است.

مسکن ، معماری ایرانی – اسلامی ، قرآن و احادیث، معیارهای طراحی اسلامی، عناصر حیاط مرکزی