شعله حاج آقامعمار - دانشجوی کارشناسی ارشد مرتعداری دانشکده فناوری کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی
فرشاد کیوان بهجو - استادیار دانشکده فناوری کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی
کیومرث سفیدی - استادیار دانشکده فناوری کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه محقق اردبیلی
بهزاد بهتری - دانشجوی دکتری مرتعداری دانشکده منابع طبیعی دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی ساری

اکوسیستم های زمینی نقش مهمی در تنظیم غلظت گاز گلخانه ای دی اکسید کربن دارند. تغییر و تخریب اکوسیستم ها قادر بهتغییر میزان انتشار این گاز است. هدف از این پژوهش بررسی میزان انتشار دی اکسید کربن و سرعت معدنی شدن کربن خاک دراثرتغییر کاربری اکوسیستم در ذخیرگاه فندقلوی اردبیل بود. به این منظور از مرتع چرا شده، مرتع تخریب شده و زمین زراعی که درمجاور هم قرار داشتند نمونه برداری خاک از سه عمق 0 تا 30 برداشت شد. انتشار دی اکسید کربن در جریان انکوباسیون با روشجذب قلیا تعیین شد. بالاترین میزان انتشار دی اکسید کربن و سرعت معدنی شدن کربن در مرتع چرا شده، عمق 10 تا 20 سانتی-متری با مقدار عددی به ترتیب 0/968 (mg CO(2) g(-1) soil) و 0/00314 ((mol C kg(-1) soil d(-1) و کمترین مقادیر در مرتع تخریب شده عمق 0 تا 10 با مقادیر عددی به ترتیب 0/4693 mg CO2 g(-1) soil و 0/0015 (mol C kg(-1) soil d(-1 مشاهده شد کهتفاوت معنی داری با تمامی اکوسیستم ها در سطوح مختلف عمقی نشان داد. با توجه به نتایج میتوان گفت فعالیت میکروارگانیسم-های در تجزیه مواد آلی، در اکوسیستم های مورد بررسی، تفاوت های معنی داری داشتند پویایی پوشش گیاهی و بازگشت ریشه هایظریف به خاک مرتع چرا شده سبب بالا بودن انتشار گاز شده است. در اکوسیستم زراعی به دلیل شرایط نسبتا مرطوب منطقه و عدمبرگشت ماده آلی به خاک، تجزیه ماده آلی غیر قابل دسترس توسط میکروارگانیسم ها سبب کاهش ماده آلی خاک و کم بودن انتشاردی اکسید کربن شده است.

انکوباسیون، جذب قلیا، معدنی شدن کربن، میکروارگانیسم