مهنوش عبدی - دانشجوی ارشد گروه حقوق ، دانشکده علوم انسانی ، واحد خمین ، دانشگاه آزاد اسلامی خمین ،ا یران
حسین خسروی - عضو هیئت علمی ، گروه حقوق ، دانشکده علوم انسانی، واحد خمین ، دانشگاه آزاد اسلامی، خمین، ایران

یکی از آثار مهم اصل حاکمت اراده این است که چنانچه شخص به تعهدات خود ناشی از یک قرارداد عمل ننمود باید خسارات وارده را جبران نماید. نتیجه ی ای که از حاکمیت اراده حاصل میشود، تقدم قرارداد بر قانون در روابط قراردادی است. بدین ترتیب قانون نقش جانشینی ارادهی طرفین را در موارد سکوت و تفسیر آن را در موارد اجمال و ابهام ایفاء میکند. مقتضای ایفای چنین نقشی از ناحیهی قانون آن است که اصل در مورد قوانین، تفسیری و تکمیلی بودن آن است و جز در موارد استثنایی خاص که نظم عمومی جامعه با خطر جدی مواجه میشود نمیتوان قوانین را امری دانست. همچنین در روابط قراردادی، قرارداد به منزلهی قانون لازم الاتباع طرفین است و برای آنها رعایت آن الزامی و نقض آن موجب مواخذه است. (دکارت، به نقل از فروغی، 1388 ، 149). از آنجا که تعهدات فرد مخلوق اراده ی خود اوست تعهد ارادی افراد عادلانه است و ادعای ستمکارانه بودن چنین تعهدی از متعهدی مسموع نیست که خود آن را ایجاد کرده است،زیرا به تعبیر کانت فیلسوف مشهور آلمانی: هنگامی که شخص درباره ی دیگری تصمیم میگیرد همیشه احتمال دارد که عادلانه رفتار نکند، لیکن در موردی که برای خود تصمیم می گیرد احتمال وقوع هیچ ظلمی نمی رود .

جبران خسارت ، خسارات قراردادی ، بازدارندگی ، وحدت هدف