عباس عباسی کشکولی - کارشناس ارشد حقوق خصوصی

بیع سلم یا سلف یکی از عقود سنتی و فقهی در فقه اسلامی است که همواره فقها، بابی را به آن اختصاص داده و در زمینه آثار و احکام آن نقد و بررسی های زیادی را انجام داده اند. این عقد از دیرباز یکی از عقود مهم اسلامی بوده است. در قانون مدنی ایران، از بیع سلف تعریفی نشده است، ولی مستند این عقد، موارد 341 و 350 این قانون می باشد. در ماده 341 قانون مدنی ایران آمده است: ... ممکن است برای تسلیم تمام و یا قسمتی از مبیع یا برای تادیه تمام یا قسمتی از ثمن اجلی قرار داده شوند . همچنین در ماده 350 این قانون آمده است: مبیع ممکن است مفروز باشد یا مشاع یا مقدار معین به طور کلی از شی ء متساوی الاجزا و همچنین ممکن است کلی فی الذمه باشد . بیع سلف از مصادیق قسمت اخیر ماده مذکور می باشد؛ یعنی بیعی است مشروط به مبیع آن کلی فی الذمه بوده و برای تسلیم آن موعدی مقرر شده است. در پیش فروش شرکتهای خودرو سازی، هرچند مبیعی در زمان انعقاد قرارداد وجود ندارد لیکن به عنوان یکی از الزامات، تا موعد مقرر، تحویل می شود. بیعی که در بیع سلف فروخته می شود در قالب بیع على فی الذمه انجام می گیرد که در این بیع ثمن نقد و مثمن موجل می باشد. لذا مبیعی که در کلی فی الذمه فروخته می شود مبیعی است مثلی که در پیش فروش خودرو، چون مبیع مثلی می باشد از لحاظ ماهیت منطبق بر بیع سلف است و مشکلی به چشم نمی خورد.

سلم، سلف، پیش فروش، شرکت های خودرو سازی