امین چمنی - استادیار دانشگاه بیرجند، دانشکده مهندسی، گروه مهندسی معدن

ذخیره سازی زیر زمینی سیالات در چند دهه اخیر توجه قابل ملاحظه ای را چه در زمینه ذخیره سازی گاز طبیعی و چه در زمینه ذخیره سازی گاز دی اکسید کربن به خود جلب کرده است. ذخیره سازی زیر زمینی گاز طبیعی در سازندهای مخازن هیدرو کربن تهی شده متداول ترین روش ذخیره سازی می باشد. تزریق سیالات در لایه های زیر زمینی سبب افزایش فشار منفذی سازند می گردد که خود باعث از بین رفتن تعادل تنشهای وارده بر سازند و فشار منفذی سیالات سازند میشود. همچنین در اثر تزریق یک میدان جابجایی القایی گسترش می یابد. این میدان جابجایی و میدان تنشهای القا شده در اثر تزریق سبب ناپایداری صفحات ناپیوستگی و گسله های از پیش موجود، ناپایداری و حتی گسیختگی لوله های جداری و بالا زدگی و جابجایی قائم و افقی در سازندهای فوقانی و سطح زمین می گردند که از حیث پایدار ی سازه های سطحی در نزدیکی زون تزریق حائز اهمیت می باشد. برای بررسی اثر تزریق و میدانهای تنش و جابجایی القایی در اثر تزریق یک برنامه المان محدود ویژه توسط مولف در این پژوهش تهیه شد که این اثرات ژئومکانیکی پدیده تزریق را آنالیز می کند. این برنامه میدان تنشهای ثانویه ناشی از تزریق سیال را نیز نمایش می دهد.

ذخیره سازی زیر زمینی، المان محدود، گاز طبیعی، دی اکسید کربن، مخازن هیدروکربوری تهی شده.