بررسی عرضه و تقاضا در بازار گیاهان دارویی (مطالعه موردی: استان های کرمانشاه، ایلام و کردستان)

وجود تقاضا برای گیاهان دارویی تحت تاثیر عوامل مختلف فرهنگی و اجتماعی می باشد. این تحقیق با هدف بررسی تقاضای گیاهان دارویی در سه استان هم جوار شامل استان های کرمانشاه، ایلام و کردستان انجام شد. این تحقیق، به روش پیمایشی انجام شد. داده های مورد نیاز این تحقیق از طریق تکمیل پرسشنامه به صورت مصاحبه مستقیم از تعداد 96 فروشنده گیاهان دارویی در استان های منتخب، در سال 1395 جمع آوری گردید. نمونه ها به روش نمونه گیری تصادفی ساده با بکارگیری فرمول کوکران برای حجم جامعه نامعلوم انتخاب شدند. روایی پرسشنامه توسط پانل متخصصان مورد تایید قرار گرفت. از سوی دیگر، ضریب آلفای کرون باخ برابر 0/787 شد که اعتبار پرسشنامه را اثبات نمود. در این تحقیق، نوسان تقاضای بازار با بهره گیری از ضریب تغییر و رابطه متغیرهای مورد مطالعه با استفاده از آزمون چند دامنه ای دانکن مورد بررسی قرار گرفت. ضمن اینکه رتبه بندی عوامل موثر بر تقاضای گیاهان دارویی با استفاده از آزمون رتبه ای فریدمن انجام شد. نتایج تحقیق نشان داد که در میان انواع مختلف گیاهان دارویی، عرقیات با سهم 28/8 درصدی دارای بیشترین تقاضا در استان های منتخب بود. آزمون رتبه ای فریدمن بیانگر آن بود که قیمت، سهولت مصرف و دسترسی به کلینک طب سنتی به ترتیب مهم ترین عوامل موثر بر تقاضای گیاهان دارویی در استان های مورد مطالعه می باشد. نتایج تحقیق همچنین نشان داد که با وجود همجواری استان های مورد بررسی، تقاضا در بازار گیاهان دارویی از لحاظ مقدار و ارزش در این سه استان، فاقد رابطه معنی دار بوده و از یکدیگر مستقل هستند. البته ضریب تغییر نشان داد که میزان تقاضای گیاهان دارویی در استان کردستان از نوسان بیشتری در مقایسه با استان های ایلام و کرمانشاه برخوردار بوده است.

کلیدواژه ها:

استان های منتخب ، بازار ، عرضه و تقاضا ، گیاهان دارویی