ناهید اطیابی - گروه علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران
تقی تقی پور بازرگانی - گروه علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران
فرامرز قراگزلو - گروه علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران
لاله احمدپور - گروه علوم درمانگاهی دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران

هدف: کتوز، بیماری صنعت مدرن دامپروری است که می تواند به فرم های بالینی و تحت بالینی سبب خسارات اقتصادی فراوانی به مراکز پرورش گاوهای شیری شود. این بیماری با کاهش گلوکز و افزایش غیرطبیعی اجسام کتونی در خون مثل استون، اسیداستواستیک و بتاهیدروکسی بوتیریک اسید در بافت ها و مایعات بدن آغاز می شود. نشانه های کتوز مبهم بوده و فاقد ویژگی است . هدف از این بررسی تعیین میزان بتاهیدروکسی بوتیریک اسید و گلوکز در سرم خون گاوهای شیری تازهزا تا دو ماه بعد از زایش و تعیین فراوانی وقوع کتوز بالینی و تحت بالینی در این گاوها است . مواد و روش کار: از 16 راس گاوشیری پس از زایمان به مدت هشت هفته ( هفته ای یکبار ) از سیاهرگ وداج خون گرفته شد و سرم آن ها جدا گردید. جمعا 128 نمونه سرم خون تهیه شد. گاوها را از نظر شکم زایش به سه گروه گاوهای شکم 4، گاوهای شکم 5 و گاوهای شکم 6 دسته بندی شدند. نمونه های سرم تا زمان آزمایش در حال انجماد نگهداری شدند. در آزمایشگاه سرمها را از نظر مقدار گلوگز و بتاهیدروکسی بوتیریک اسید با استفاده از کیت های اندازه گیری اختصاصی و روش اسپکتروفتومتری بررسی شدند. نتایج و بحث : میانگین بتاهیدروکسی بوتیریک اسید از هفته اول تا هشتم به ترتیب 0/22±0/99 ، 0/17±0/84 ، 0/19±0/87 ، 0/08±0/86 ، 0/13±86 ، 0/08±0/71 ، 0/05±0/61 ، 0/04± 0/50 میلی مول در لیتر بود. میانگین این پارامتر در کل ، در هفته اول بعد از زایمان افزایش داشت و تا پنج هفته پس از زایمان نیز این افزایش با اختلاف معنی دار ادامه یافت و بعد کاهش پیدا کرد. این اختلاف معنی دار در شکم های 4 ، 5 و 6 نیز بهمان ترتیب فوق مشاهده شد. میانگین کلی مقدار گلوکز از هفته اول تا هشتم به ترتیب 7/17±61/67 ، 4/08±54/87 ، 6/8±57/19 ، 3/29±46/19 ، 4/14±46/75 ، 3/93±46/81 ، 2/71±55/25 و 5/04±64/5 میلی گرم در دسی لیتر بود. این میانگین در هفته های 4 ، 5 و 6 کاهش یافت اما اختلاف معنی دار بین گروه ها دیده نشد. میزان گلوکز و بتاهیدروکسی بوتیریک اسید باهم به طور منفی و معنی دار در ارتباط بودند.

گاوشیری، کتوز، بالینی ، تحت بالینی ، بتاهیدروکسی بوتیریک اسید ، گلوکزخون