محمدحسین فلاح مهرآبادی - پژوهشکده مهندسی وزارت جهاد کشاورزی و اداره کل دامپزشکی استان چهار محال و بختیاری
خدیجه خاکسار - پژوهشکده مهندسی وزارت جهاد کشاورزی و اداره کل دامپزشکی استان چهار محال و بختیاری
محمد اسدی - پژوهشکده مهندسی وزارت جهاد کشاورزی و اداره کل دامپزشکی استان چهار محال و بختیاری
محمدمصطفی شاهی فردوس - پژوهشکده مهندسی وزارت جهاد کشاورزی و اداره کل دامپزشکی استان چهار محال و بختیاری

هدف: شیر به عنوان یکی از مهمترین فرآورده های پروتئینی دامی است که 68% کل تولید سالیانه فرآورده های خوراکی خام دامی کشور را تشکیل می دهد. عوامل متعددی در کیفیت شیر خام و تولید فرآورده های حاصل از آن تاثیر دارند که از جمله آن ها بار میکروبی شیر (توتال کانت )است . تعیین میزان بار میکروبی شیر در کیفیت محصولات تولیدی و میزان ماندگاری آن ها تاثیر زیادی دارد و هر چه میزان بار میکروبی کمتر باشد کیفیت و ماندگاری محصولات بیشتر خواهد شد. مواد و روش کار: در این مطالعه 87 نمونه شیر جهت بررسی میزان بار میکروبی شیر خام جمع آوری شده توسط ایستگاه های جمع آوری شیر استان، بعد از کشت در محیط های نوترینت آگار و کانت آگار به روش پور پلیت مورد بررسی قرار گرفت و شمارش بار میکروبی مطابق استانداردهای سازمان دامپزشکی انجام گرفت . نتایج و بحث : در 5 مورد از نمونه ها (5/74%) میانگین بار در هر گرم شیر (105×2/5) بود. در بقیه موارد بار میکروبی بالاتر از 106 در هر گرم شیر و به ترتیب زیر بود: در 12 مورد (13/79%) میانگین بار میکروبی برابر( 107×4/75) در هر گرم شیر، در 36 مورد (41/38%) میانگین بار میکروبی (108 × 3/7 ) در هر گرم شیر، در 32 مورد ( 36/78%) میانگین بار میکروبی (109 × 2/55 )و در 2 مورد ( 2/29%) میانگین بار میکروبی ( 1010 × 1/5) گزارش شده است . نتایج حاصله نشان داد که میانگین بار میکروبی تنها در 5/74 % از نمونه ها پایین تر از حد استاندارد بوده و در 94/26 % موارد میزان بار میکروبی بالاتر از حد استاندارد بوده است . این امر نشان دهنده آلودگی شدید شیر پس از دوشش تا زمان فرآوری می باشد که در کیفیت و زمان ماندگاری شیر و فرآورده های تولیدی تاثیر زیادی دارد. با توجه به اهمیت زمان ماندگاری در فرآورده های تولیدی لبنی استفاده از روش های نوین و رعایت بهداشت در زمان شیردوشی و پس از آن تا فرآوری توصیه می شود.

شیر، بار میکروبی ، میکروب