مطالعه تطبیقی روششناسی ماکس وبر در علوم اجتماعی

جامعه شناسی وبر، بینش و روش شناسی او پس از گذر سالها همچنان از طروات و تازگی برخوردار است و ظرفیت آن را دارد تا بیش از سایر نظریه پردازان کلاسیک علوم اجتماعی، درعصر حاضر به کارگرفته شود. هدف از این پژوهش کاوش تعریف علم، تفاوت علوم طبیعی و انسانی، کارکردها و رسالت علم، ویژگی های علم اجتماعی-فرهنگی، امکان و چگونگی حصول عینیت و علییت در علم و پیوند علم جامعه شناسی با تاریخ از نگاه وبر بوده است و در پایان تلاش شده است نگاه وبر با دیگاه برخی کلاسیک ها مقایسه شود.نتایج این پژوهش نشان میدهد تعریف وبر از علم متاثر از سنت ایده آلیسم آلمانی است. دو عنصر اصلی تعریف علم از نگاه وبر عینیت و ناتمامیت ذاتی هستند که هریک در ادبیات وبر دارای معنایی مشخص است. وبر متاثر از کانت علوم طبیعی و انسانی را دارای الگوی متفاوتی می داند . کارکردها و رسالت علم در نگاه وبر متفاوت باسایر کلاسیک ها و به معنایی محدود تر است. وبر توان پیش بینی قطعی آینده، ایجاد نظام قوانین و قواعد کلی و ارائه دانش هنجاری را از دایره توانایی های علم خارج می داند. از نگاه وبر عینیت در علوم انسانی نه تنها ممکن بلکه ضروری است ولی عینیت و بی طرفی امری مربوط به مرحله گزینش موضوع و طرح سوال محقق نیست بلکه مربوط به شیوه انجام است. وبر نوع آرمانی را در راستای رسیدن به عینیت و علیت به عنوان ابزاری روش شناختی مطرح می کند اما در نهایت تمام این موارد تنها وسیلهایبرای هدف اصلی علم یعنی؛ شناخت معنای فرهنگی وقایع و الگوهای انضمامی تاریخی هستند.

کلیدواژه ها:

علم ، عینیت ، ماکس وبر ، جامعه شناسی ، تاریخ