اسماعیل شیری - کاندیدای دکتری تخصصی روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی بالینی و سلامت، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی
حمیدرضا پوراعتماد - استاد عصب روانشناسی بالینی، گروه روانشناسی بالینی و سلامت، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی
جلیل فتح آبادی - دانشیار روانشناسی تربیتی، گروه روانشناسی بالینی و سلامت، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه شهید بهشتی
محمد نریمانی - استاد گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه محقق اردبیلی

رفتارهای اضافه نسبت به کمبودهای رفتاری در اختلال اتیسم در روند درمان توسط متخصصان و والدین کمتر مورد توجه قرار می گیرند در حالی که به نظر می رسد این رفتارها تاثیرات منفی بر کارکردهای کودک و خانواده دارد و سبب بروز مشکلاتی در درمان می شوند. لذا هدف این مطالعه بررسی تاثیرات رفتار اضافه اتیستیک بر کودک، والدین و تعامل آنها تعریف شد. این مطالعه به روش کیفی و به وسیله مصاحبه ژرف نگر ( In-depth interview ) با 10 نفر از مادران مراجعه کننده به مرکز تهران اتیسم انجام شد. پاسخ های مادران ثبت و سپس براساس پژوهش، کدبندی و جمع بندی شد. نتایج این مطالعه نشان داد رفتارهای اضافه اتیستیک تاثیرات منفی بر کودک چون اختلال در روند آموزش، اختلال در روند یادگیری، صرف کل زمان بیداری کودک به رفتارهای اضافه، تاثیر منفی بر رشد سایر خطوط رشدی، مصرف بالای داور جهت کنترل این رفتارها و عوارض دارویی، انگ خوردن کودک در جمع و تاثیر منفی بر مشارکت اجتماعی، تاثیرات منفی بر والدین چون فشار روانی، استرس زیاد، درماندگی در کنترل و مدیریت رفتارهای اضافه، انگ خوردن در جمع، کم شدن روابط اجتماعی، حس خودکارآمدی در والدین و تخریب رابطه والد-کودک دارد. با توجه به تاثیرات منفی رفتارهای اضافه اتیستیک، توجه به این رفتارها در طرح درمان ضروری به نظر می رسد.

رفتارهای اضافه، کارکردهای کودک و والدین، اختلال اتیسم