بهروز صادقی - کارشناسی مهندسی صنایع، موسسه آموزش عالی آپادانا، شیراز، ایران
اردلان فیلی - عضو هیئت علمی گروه مدیریت، موسسه آموزش عالی آپادانا، شیراز، ایران

چابکی وسیلهای رقابتی برای همه سازمانهاست که امروزه، در محیط نامطمئن و در حال تغییر مطرح است. بسیاری از سازمانها در محیط رقابتی کنونی نیازمند برنامه ریزی راهبردی برای رسیدن به چابکی هستند. در این خصوص، برای اجرای چابکی در سازمانها شناسایی عوامل توانمندساز چابکی سازمانی ضروری است، زیرا شناخت این عوامل میتواند به سازمانها در طراحی، برنامه ریزی و اجرای چابکی یاری دهد؛ اما این عوامل اولویت یکسانی ندارند، مستقل از هم نیستند و وابستگی های درونی دارند. از طرفی، دانشگاه ها نیز به عنوان یکی از سازمانهای دانشمحور نیازمند چابکی هستند. بنابراین، هدف این پژوهش شناسایی و اولویت بندی عوامل توانمندساز ساختاری چابکی سازمانی در دانشگاه ها با استفاده از رویکرد مدلسازی ساختاری تفسیری بود. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی تحلیلی و ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه بود. جامعه آماری از دو بخش تشکیل شد. در بخش اول، به منظور شناسایی عوامل توانمندساز ساختاری چابکی سازمانی در دانشگاه ها براساس منطق مدلهای تحلیل عاملی، نمونه 283 نفری از رئیسان، معاونان، مدیران گروه ها و اعضای هیئت علمی و مربیان دانشگاه ها و مراکز آموزش عالی شهر یزد به روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای انتخاب، بررسی و تجزیه و تحلیل شد. در بخش دوم، به منظور سطحبندی و اولویت بندی عوامل کلیدی شناسایی شده، از دیدگاه 100 نفر از استادان دانشگاه که بر موضوع تحقیق تسلط علمی و عملی داشتند، بهره گرفته شد. نتایج تحلیل عاملی نشان داد که هفت عامل فرهنگ، تشکیل سازمان دانشمحور، نیروی کار چابک، بهبود مستمر، شراکت و همکاری جمعی، فناوری اطلاعات و ساختار سازمانی به عنوان عوامل کلیدی توانمندساز ساختاری چابکی سازمانی در دانشگاه ها بهشمار میروند. همچنین، نتایج مدلسازی ساختاری تفسیری نشان داد که عامل تشکیل سازمان دانشمحور بالاترین قدرت نفوذ و کمترین وابستگی را در بین شش عامل کلیدی دیگر دارد.

آموزش عالی، توانمندسازهای چابکی، مدلسازی ساختاری تفسیری