بازخوانی تصوف در هنرهای ایرانی اسلامی از منظر تحلیل گفتمان (با نگاهی به هنر خوشنویسی و شعر)
- سال انتشار: 1397
- محل انتشار: همایش ملی جلوه های هنر ایرانی اسلامی در فرهنگ،علوم و اسناد
- کد COI اختصاصی: JELVEH01_048
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 737
نویسندگان
مدیر مرکز تخصصی هنر پژوهشکده فرهنگ و هنر و معماری جهاد دانشگاهی
کارشناسی ارشد ارتباط تصویری دانشگاه الزهرا تهران
کارشناسی ارشد هنر اسلامی دانشگاه علم و فرهنگ تهران
چکیده
در فرهنگ ایرانی اسلامی هنر خوشنویسی و شعر از جایگاه ویژه ای برخوردارند. این هنرها در عین تفاوتشان باهم شباهت ها و نزدیکی های بسیاری به هم دارند، هم در محتوا و هم در فرم های ساختاری رسانه ای خاصی که پیش می کشند. نگارنده در این مقاله می کوشد با روش توصیفی تحلیلی بنیان های نظری این هنرها-خوشنویسی (با تاکید بر خط نستعلیق)، شعر (با تاکید بر نوع نگاه مولوی و حافظ به غزل)- را به هم نزدیک کرده و رابطه ی آنها با عرفان و تصوف را بسنجد و جستجو کند. به واقع این رویکرد نقشی شناختی برای هنر قائل است و از توجه صرف به مقوله زیباشناختی فراتر میرود و آن را در ارتباط بافهم ما از جهان هستی قرار می دهد. ازاین رو هدف از این پژوهش کشف مبنایی نظری وتئوریک برای هنرهای ایرانی اسلامی است. شناخت چیستی و جایگاه زیباییشناسی در تفکر اسلامی و چگونگی بازنمایی آن در هنرها از دیگر اهداف این پژوهش است. پرسشی اصلی که می توان پیش کشید این است که رابطه ی ساختاری و نظری این هنرها باهم چگونه است و به چه شکلی به هم مرتبط می شوند و حضور و تجلی مباحث عرفان و در دل آن تصوف و صوفی گری در ساختار درونی این هنرها، چگونه تاثیرگذار بوده است. نتیجه ی نهایی این تحقیق بر این ایده استوار است که در فرهنگ ایرانی اسلامی دال اعظم گفتمان دوران را اسلام و فلسفه ی اسلامی تشکیل میدهند و تصوف هم به عنوان دال شناور در سرتاسر آن حضور دارد و این امر را می توان در ساختار همه ی هنرهای ایرانی (هم در فرم و هم در محتوا) به نظاره نشست. پژوهش حاضر با رویکردی تحلیلی تبیینی با استفاده از گردآوری اطلاعات کتابخانه ای، منابع معتبر داخلی و خارجی صورت پذیرفته است.کلیدواژه ها
گفتمان، هنر اسلامی،عرفان، تصوف، خوشنویسی، شعر.مقالات مرتبط جدید
- تفاوت رویکرد اسلام و نظریه پردازان پست مدرن به مفهوم حقیقت دینی
- نظام انسان شناسی در اندیشه آیت الله مصباح یزدی (ره)
- تحلیل تطبیقی تصرف عدوانی و خلع ید در چارچوب آیین دادرسی ایران
- پژوهشی تدبری در کاربرد اسم جلاله«الله » در قرآن کریم با رویکردی درونقرآنی
- زیست مادرانگی در کشاکش نقشهای چندگانه: بازخوانی نقش مادر شاغل در پرتو آموزههای رضوی و روانشناسی معاصر
اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.