اعظم تبرایی - دانشگاه علامه طباطبایی
وحید خاشعی - دانشگاه علامه طباطبایی

محیط سازمان­ها، محیطی سرشار از تلاطم­ها، عدم قطعیت و تغییر و تحول است. از این­رو، تصمیم­گیری در چنین شرایط پیچیده­ای برای مدیران امری دشوار است و رویکردهای سنتی برنامه­ریزی راهبردی به ­دلیل فقدان انعطاف­پذیری و پیش بینی ناپذیری آینده مورد استقبال مدیران واقع نمی­شوند. در این شرایط مدیران راهبردی سازمان­ها با استفاده از مهارت­های تصمیم­گیری شهودی و قابلیت­های بداهه­گرایی خود از رویکردی پیروی می­کنند که منجر به تصمیم­گیری سریع در برابر چالش­های پیش آمده شود و با پاسخ­گویی سریع به تغییرات بیرونی به عملکرد بهتر سازمان کمک کند. بداهه­گرایی به معنای ایجاد و خلق پاسخ­های جدید، بدون برنامه­ریزی قبلی و بدون اطمینان از پیامدهای آن است؛ به عبارت دیگر، بداهه­گرایی، برنامه­ریزی و اجرای هم­زمان راهبرد است. هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین بداهه­ گرایی راهبردی بر عملکرد سازمان با توجه به سه مولفه سرعت پاسخ­گویی محیطی، انعطاف­پذیری و انطباق ساختاری و چالاکی فرآیندها است. جامعه آماری این پژوهش، مدیران شرکت­های دانش­بنیان مستقر در پارک علم و فن­آوری دانشگاه تهران هستند. اطلاعات و داده­های پژوهش از طریق پرسشنامه استخراج شده است. برای تحلیل داده­ها از ضریب همبستگی پیرسون و آزمون معادلات ساختاری استفاده شده است. نتایج نشان می­دهد که با توجه به محدودیت­های برنامه ریزی در محیط­های متلاطم، مدیران می توانند با اتخاذ تصمیمات بداهه در سازمان به عملکرد بهتر سازمان کمک کنند. بداهه­گرایی راهبردی قدرت پاسخ­گویی به چالش­های محیطی را بالابرده، سبب انعطاف سازمان شده و بر چابکی سازمان می افزاید.

بداهه گرایی راهبردی, محیط پیچیده, عملکرد, شرکت های دانش بنیان