بررسی اثر ترکیبی اسانس اکالیپتوس و دمای پایین بر زنده مانی و زادآوری شب پره مدیترانه ای آرد، Ephestia kuehniella (Lep., Pyralidae) در شرایط آزمایشگاهی

کنترل آفات انباری با استفاده از حشره کش های تدخینی موثرترین روش کنترلی آن ها می باشد، هرچند، این ترکیبات برای جانداران خونگرم بسیار مضر هستند و باعث آلودگی محیط زیست نیز می شوند. اثرات مضر سموم شیمیایی موجب گسترش پژوهش ها در زمینه روش های کنترلی جدید و کم خطر شده اند. بسیاری از گیاهان دارای اسانس هایی با خاصیت حشره کشی هستند که می توان از آنها در زمینه کنترل آفات انباری استفاده کرد. از مهمترین مزیت های اسانس ها، زیست تخریب پذیر بودن و همچنین سمی نبودن آن ها برای پستانداران را می توان نام برد. شب پره مدیترانه ای آرد یکی از مخرب ترین آفات انباری می باشد که پراکنش گسترده ای در جهان دارد. در این پژوهش، کلنی حشرات کامل شب پره ی مدیترانه ای آرد در دمای ۲ ± ۲۵ درجه سلسیوس، رطوبت نسبی ۷۰ - ۶۵ درصد و دوره نوری ۱۶:۸ پرورش داده شد. مقادیرLC۱۰، LC۲۰ ،LC۵۰ اسانس اکالیپتوس با استفاده آزمایش های زیست سنجی و تجزیه پروبیت به ترتیب به میزان ۰۵ / ۱ ، ۵۳ / ۰ و ۴۱ / ۰ میکرولیتر بر لیتر هوا برآورد شدند. اثر تیمارهای ترکیبی دمای ۴ درجه با غلظت های اسانس به صورت طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار ( ۱۵ نر + ۱۵ ماده در هر تکرار) بررسی شد. حشرات کامل حداکثر یکروزه به مدت ۲۴ ، ۴۸ و ۷۲ ساعت در معرض ترکیب دمای ۴ درجه با هر یک از غلظت های اسانس قرار داده شدند. ترکیبات شیمیایی موجود در اسانس نیز به روش GC-MS شناسایی شدند. طبق نتایج، زادآوری ماده ها با گذشت زمان به طور معنی داری کاهش یافت. همچنین، درصد تفریخ تخم ها با گذشت زمان و افزایش غلظت اسانس به شکلی معنی داری کاهش یافت به طوری که در ترکیب تیماری LC۵۰ ۷۲ساعت، درصد تفریخ تخم ها صفر بود. اکالیپتول با % ۴۸ / ۳۰ ، به عنوان فراوان ترین ترکیب موجود در اسانس اکالیپتوس شناسایی شد. استفاده ترکیبی از ترکیبات و روش های جایگزین سموم شیمیایی می تواند یکی از مهمترین روش ها جهت افزایش کارایی آنها باشد و برخی کاستی های آنها را برطرف نماید.

کلیدواژه ها:

شب پره ی مدیترانه ای آرد ، اسانس اکالیپتوس ، دمای پایین ، اثر ترکیبی ، زادآوری.