سهیلا نوراحمدی - کارشناسی ارشد، گروه طراحی پارچه و لباس، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر، قائمشهر، ایران
وحید محمدی - استادیار، گروه مهندسی نساجی و پوشاک، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قائمشهر، قائمشهر، ایران
مسعود محمدزاده - دانشجو دکتری پژوهش هنر، گروه هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران

پوشاک یکی از مهم ترین ابزارها در شکل گیری و توسعه فرهنگ می باشد. پس از عصر ساختارگرایی و مدرنیسم؛ پژوهشگران در دوره پست مدرنیسم توجه ویژه ای به سنت های گذشته، آیین و هنر اقوام داشته اند. و مطالعاتی بر روی کهن الگوها، نمادها و هنرهای اقوام صورت پذیرفته است. رویکرد نشانه شناسی با دیدگاه های سوسور و پیرس در نیمه اول قرن ۲۰ بیان شد و در بسیاری از پژوهش ها جهت خوانش نظام ساختاری و معنایی نشانه و نمادها در آثار هنری مورد استفاده قرار گرفت. خوانش تحلیلی پوشاک اقوام با رویکرد نشانه شناسی ما را با لایه های عمیق فرهنگی مواجه و در شناخت جهان بینی و فرهنگ بومی درون تمدن ها آشنا می سازد. در روند پژوهش به مطالعه عناصر بکار رفته در پوشاک (مردان و زنان) نظیر شکل، رنگ، نقش مایه ها خواهیم پرداخت. شناخت نشانه های نمادین، آیکون و هایپرآیکون بکار رفته در پوشاک ما را با مجموعه ای از نظام ارزشی، کارکردهای زیبایی شناختی، فردی، اجتماعی و فرهنگی اقوام آشنا می سازد. این پژوهش بر روی ۱۳ نمونه از برخی البسه و ملزومات اقوام لرستان به جهت شناسایی نشانه و نمادها در تبیین فرهنگ، آداب و پوشش این اقوام در نظر گرفته شد. پژوهش بصورت کیفی - کاربردی و روش تحلیل آن، توصیفی- استنباطی است. جمع آوری اطلاعات به روش کتابخانه ای و میدانی از طریق کتابخانه میراث فرهنگی، موزه مردم شناسی و بازارچه های سنتی صورت پذیرفت. بررسیها نشان می دهد که در شکل گیری پوشاک اقوام لرستان عواملی مانند: اعتقادات ملی، آیینی همچون سنت، آداب و رسوم، مذهب و شرایط اقلیمی تاثیر گذار می باشند. تاثیر این عوامل در شکل، طرح، رنگ، جنس پارچه و بهره گیری از ابزارهای فرهنگی- اقتصادی در یک لباس بیانگر پوشیدگی، اصالت، زیبایی و ارزش گذاری این اقوام بر روی فرد و اجتماع است.

پوشاک اقوام، لرستان، نماد و نشانه، فرهنگ، نشانه شناسی