مرضیه صمدی فروشانی - دانشجوی دکتری مدیریت تحقیق در عملیات، دانشگاه تهران
مهناز حسین زاده - استادیار گروه مدیریت صنعتی دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران
محمدرضا مهرگان - استاد گروه مدیریت صنعتی دانشکده مدیریت، دانشگاه تهران

در چهار دهه اخیر اقتصاد ایران با بیش از یک تریلیون دلار درآمد حاصل از بخش نفت و گاز تامین مالی شده است. به رغم تلاشها و موفقی6ت های صورت گرفته، رشد و توسعه اقتصادی کشور روند مطلوبی را طی نکرده است و به دلایل مختلف به طور موثر از نفت و درآمدهای حاصل از آن برای توسعه زیرساختهای اقتصادی کشور بهره گرفته نشده است. از آن جا که کیفیت حکمرانی نهاد حاکمیتی، به عنوان اصلی ترین نهاد در ارتباط با اثرگذاری درآمد نفت بر توسعه اقتصادی در نظر گرفته میشود، در این پژوهش با استفاده از رویکرد پویایی سیستم، جریان مالی درآمد نفت ایران و وابستگیهای متقابل اثرات نهاد حاکمیت بر چگونگی مدیریت درآمد نفت شناسایی، مدلسازی و در افق بیست ساله شبیه سازی شده است . یافته های حاصل از تحلیل حساسیت متغیر رشد اقتصادی نسبت به تغییرات شاخصهای حکمرانی مطلوب (دموکراسی، حاکمیت قانون، موفقیت در کنترل فساد، کیفیت بروکراسی، کارآمدی حاکمیت، ثبات سیاسی) نشان داد که بیشترین حساسیت متغیر رشد اقتصادی در این مدل مربوط به شاخص موفقیت در کنترل فساد و پس از آن شاخص ثبات سیاسی است. از آنجاکه سطح تولید و صادرات نفت و فرآورده های آن وابستگی بسیاری به جذب سرمایه گذاری بین المللی و تحریم های نفتی دارد، متغیر ثبات سیاسی در میزان درآمد حاصل از فروش نفت بسیار موثر واقع میگردد و همچنین متغیر کنترل فساد مهمترین عامل در جلوگیری از انحراف درآمدهای نفت از چرخه توسعه اقتصادی کشور میباشد.

مدیریت درآمد نفت ایران، حکمرانی مطلوب، پویایی سیستم، رویکرد بازخوردی.