تحلیل و بررسی اسکان غیررسمی در سند راهبردی- ساختاری جامع جدید کلانشهر تهران

آمارها حکایت از آن دارند که بین 20 تا 30 درصد جمعیت کلانشهرها و حتی بسیاری از شهرها ی متوسط در زیستگاه های نابسامان در حاشیه شهرها اسکان یافته اند که این مناطق جایگاه فقیرترین گروه های جمعیت شهری هستند و معمولا0 سطح زندگی ساکنان این مناطق پایین تر از خط فقر یا حداکثر همسطح آن است. جمعیت ساکن این مناطق که اکثریتشان را مهاجرانی از مناطق روستایی تشکیل میدهند به شدت گرفتار بیکاری هستند. بررسی های انجام شده ن شان میدهدکه ا صولا0 ر شد سکونتگاه های غیرر سمی و نامنظم و شکل گیری جزیره های فقر در حاشیه و درون شهرها به دلیل حذف اقشار کم درآمد از نظام برنامه ریزی یا لحاظ نکردن آنها به عنوان گروه های هدف در سیاست گذاریهاست. مطالعات بیانگر این موضوع است که اسکان کم درآمدها و ساماندهی و توانمندسازی بافتهای نابسامان شهری از موضوعات و مسائل مهم توسعه شهری کشور است. جریان توسعه شهری در ایران طی 20 سال گذشته باعث شده جمعیت شهرنشین بالغ بر 2 برابر شود و پیش بینی ها حکایت از ادامه سریع این رشد دارند. در حال حاضر سرعت توسعه شهری از ظرفیت و توانایی دولت و شهرداریها در گسترش زیر ساختها و ارائه خدمات و ایجاد ا شتغال پی شی گرفته ا ست، در نتیجه پدیده اسکان غیررسمی به سرعت و به صورتی بی قاعده در حال گسترش است. در کشور ما اسکان غیررسمی با رشدی سریعتر از رشد شهر نشینی مواجه بوده و در واقع اسکان غیررسمی یکی از چهره های بارز فقر شهری است که در درون یا مجاور شهرها به شکل خودرو و فاقد مجوز ساختمان و برنامه رسمی شهرسازی با تجمعی از اقشار کم درآمد و سطح نازلی از کمیت و کیفیت زندگی شکل میگیرد. در واقع ا سکان غیرر سمی پدیده ای ا ست که در طول 60 سال گذ شته در شهرهای بزرگ ایران پدیدار شده و خانوارها و افرادی را که در مجاورت شهرها، در شرایط نامطلوبی و به نوعی حا شیه ن شینی به سر میبرند، در بر میگیرد. جاذبه های اقت صادی و رفاه شهری، این افراد را از زادگاه شان کنده و به سوی قطبهای صنعتی بازار کار کشانده ا ست. اینهااکثرا0 مهاجرانی ه ستند که به منظور گذراندن بهتر زندگی راهی شهرها میشوند؛ آنچه که در این مقاله بدان توجه خواهد شد، بررسی و تحلیل سیاستهایی است که در ارتباط با مقوله اسکان غیر رسمی در سند طرح راهبردی - ساختاری جامع شهر تهران (مصوب شورایعالی شهرسازی و معماری ایران (1386/9/5 موجود میباشد.

کلیدواژه ها:

طرح جامع ، اسکان غیر رسمی ، کلانشهر ، تهران ، بیکاری