مروری بر مسئولیت پذیری اجتماعی؛ تعاریف، مفاهیم و مدلها

در گذشته شرکت ها فقط به سهامداران خود به چشم ذینفع نگاه می کردند و بنابراین تنها نسبت به سهامداران پاسخگو بودند. اما با گذشت زمان و ورود محققان به این حوزه و انجام پژوهش هایی در این زمینه، تعاریف و مفاهیم مختلفی پیرامون مسئولیت شرکتها در قبال محیط و جامعه مطرح شد و اثرات شرکتها بر محیط و جامعه پیرامون شان مورد توجه قرار گرفت. این پژوهش ها نشان می داد که شرکت ها بر محیط و جامعه اطراف خود تاثیر می گذارند و بنابراین باید نسبت به آنها نیز پاسخگو باشند. بنابر این روز به روز دایرهی ذینفعان شرکت ها بزرگتر شد و اقشار مختلفی مانند مشتریان، کارکنان، افراد جامعه و حتی نسل های آینده را نیز در بر گرفت. با گسترش این مباحث، شرکتها وظیفه ی خود دیدند تا بمنظور خوشنامی شرکت و عمل به وظیفه ی انسانی و حقوق بشری خود، به این حقوق های متقابل پایبند باشند و بدین منظور به نوع جدیدی از گزارشگری به نام گزارشگری مسئولیت اجتماعی روی آوردند و عملکرد خود را در این حوزه از این طریق به اطلاع جامعه رساندند. این مطالعه با مروری بر مقالات این حوزه، بدنبال ارائه ی روندی از سیر تکامل تعاریف و مفاهیم مسئولیت پذیری اجتماعی در طول تاریخ و افراد موثر بر تکامل این روند میباشد. همچنین تعریف سازمانها و نهادها از مسئولیت پذیری اجتماعی، تاریخچه استانداردگذاری مسئولیت جتماعی در جهان و در ایران نیز مرور شده است. در پایان مقاله نیز مدل های سنجش مسئولیت پذیری اجتماعی ذکر شده و تعدادی از این مدل ها به اختصار توضیح داده شده است.

کلیدواژه ها:

تحلیل محتوایی ، گزارشگری اجتماعی ، گزارشگری محیطی ، مسئولیت اجتماعی شرکتها ، نظریه اقتصاد سیاسی