ساناز رضائی زنوز - کارشناس ارشد تغذیه ورزشی
حسین عابدنطنزی - استادیارفیزیولوژی ورزش گروه تخصصی تربیت بدنی

ورزشکاران پس از یک فعالیت مقاومتی برونگرا، دچار درجاتی از کوفتگی مانند کوفتگی عضلانی تاخیری می شوند. از بارز ترین نشانه های آن آزاد شدن آنزیم های خون محیطی است. هدف پژوهش حاضر، تعیین تاثیر مکمل یاری ZMA بر شاخص های آسیب عضلانی بعد از یک وهله فعالیت مقاومتی اکسنتریک در دختران غیرورزشکار بود. 30 دختر 18 تا 28 ساله غیر ورزشکار با شاخص توده بدنی بین 20 و25 به صورت هدفمند انتخاب و بطور تصادفی در سه گروه فعالیت مقاومتی اکسنتریک+مکمل ZMA، فعالیت مقاومتی اکسنتریک+ دارونما و فعالیت مقاومتی اکسنتریک (هر گروه 10 نفر) قرار گرفتند. در روز پیش آزمون، هر دو گروه در یک فعالیت مقاومتی اکسنتریک شرکت کردند. سپس به مدت دو هفته، آزمودنی ها در برنامه مکمل یاری مختص به گروه خود، یک گروه مکمل ZMA و دیگری دارونما (آرد)، شرکت کردند و گروه کنترل نیز هیچ مکملی دریافت نکرد. مکمل ZMA به صورت کپسول روزانه همراه با نوشیدنی طعم دار بدون انرژی مصرف شد. هر کپسول حاوی 5/163میلی گرم ویتامین و مواد معدنی (10میلی گرم روی، 150میلی گرم منیزیم آسپارتات و 3/5 میلی گرم ویتامین B6) بود. بعد از دو هفته، هر دو گروه در همان فعالیت بدنی مقاومتی اکسنتریک قبلی، شرکت کردند (پس آزمون). قبل و بعد از هر دو فعالیت نمونه خونی اخذ شد. از آزمون آماری تحلیل واریانس آمیخته بین-درون آزمودنی ها در یک طرح 4*3(3 گروه و 4 زمان) با سطح معنی داری P≤0.05 استفاده شد. سطوح CK بعد از فعالیت به طور معناداری افزایش یافت، اما این افزایش تفاوتی بین سه گروه نداشت (به ترتیب P=0.94 و P=0.26). احتمالا یک وهله فعالیت مقاومتی اکسنتریک باعث افزایش آسیب عضلانی در دختران غیر ورزشکار می شود، اما 14روز مکمل یاری ZMA میزان آسیب عضلانی را به طور معنادار کاهش نمی دهد.

کوفتگی عضلانی، آسیب عضلانی، مکمل ZMA، کراتین کیناز، فعالیت اکسنتریک