سمیرا میربهاء - دانشجوی کارشناسی ارشد زیست شناسی سلولی مولکولی- میکروبیولوژی، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم. دانشگاه اصفهان
محمد ربانی خوراسگانی - دانشیار گروه زیست شناسی. دانشکده علوم. دانشگاه اصفهان

بیان مسئله: سرطان یکی از کشنده ترین علل مرگ و میر جهانی بوده که همچنان چالش هایی برای درمان آن وجود دارد و دستیابی به گزینه های جدید برای درمان و یا جلوگیری از وقوع آن از حوزه های مهم تحقیقاتی جهان است. درمان های اصلی و رایج این بیماری، شیمی درمانی و یا رادیوتراپی است که عموما عوارض مهمی بدنبال دارند چرا که نه تنها بر سلول های سرطانی بلکه بر سلول های سالم نیز اثر می گذارند و به آن ها آسیب وارد می کنند. هدف پژوهش: ارزیابی یافته های علمی موجود در زمینه استفاده از عسل برای پیشگیری و درمان سرطان روش و چگونگی انجام پژوهش: جستجو در منابع در دسترس بویژه مقالات مرتبط موجود در سایت های علمی و پژوهشی، ارزیابی و جمع بندی آنها یافته ها و نتیجه گیری: اگرچه تغییر درسبک زندگی بویژه اصلاح رژیم غذایی، در روند بیماری و یا جلوگیری از سرطان نقش اساسی دارد، اما تحقیقات امروزه در پی کشف موادی با اثر قوی نظیر خاصیت شیمی درمانی هستند و یکی از اهداف تحقیقاتی در این رابطه، بررسی محصولات طبیعی همانند عسل می باشد. عسل هرچند یک محصول غذایی مفید است، اما روزی روز تاثیرعسل و ترکیبات خاص آن مورد توجه بیشتر قرار گرفته و ویژگی شفابخشی آن بیشتر نمودار می شود چنانچه طی تحقیقات متمادی، خواصی هم چون: خاصیت ضد تکثیر، تاثیر بر برخی فاکتورهای رشد، خاصیت آپوپتوزی، خاصیت ضدالتهابی، پتانسیل ضد آنژیوژنز، خاصیت ضد تهاجمی و خاصیت آنتی اکسیدانی در عسل کشف شده است. طی تحقیقاتی، نشان داده شده که هلیکوباکتر پیلوری عامل التهاب معده و از عوامل خطر اساسی سرطان معده تحت تاثیر عسل مانوکا، قرار گرفته و تغییراتی چشم گیر در روند بیماری مشاهده شده است. مکانیسم خاصیت ضد سرطانی عسل به تحریک فرآیند آپوپتوز و جلوگیری از روند چرخه ی سلولی نسبت داده شده است هرچند در دیگر مطالعات صورت گرفته، فعالیت ضد لوسمی (نوعی سرطان خون) ترکیباتی هم چون فنول موجود در عسل، گزارش شده است. انتظار میرود تا ادامه تحقیق در مورد تاثیرات پلی فنول ها واجزای دیگر احتمالی، بر روی چرخه سلولی،رشد سلولی، تکثیر و نیز تحریک آپوپتوز در سلول های سرطانی، زمینه کشف ترکیبات جدید موثر را فراهم آورد.

عسل، سرطان، آپوپتوز