ریحانه کرد سدهی - دانشجوی کارشناسی ارشد زیست فناوری میکروبی، گروه بیوتکنولوژی، دانشکده علوم و فناوری های نوین، دانشگاه اصفهان
محمد ربانی خوراسگانی - دانشیار بخش میکروب شناسی، گروه زیست شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه اصفهان
اصغر طاهری کفرانی - استادیار، گروه بیوتکنولوژی، دانشکده علوم و فناوری های نوین، دانشگاه اصفهان

بیان مساله: قرآن کریم کتاب انسان ساز و هدایت بشریت است و ابعاد مختلف آدمی را مدنظر قرار داده است. این کناب هرچند کتاب پزشکی یا تغذیه نیست اما به مناسبت هایی به غذای انسان نیز پرداخته است. یکی از این موارد بیان ارزشمندی شیر است که در این مقاله به آن پرداخته می شود. هدف پژوهش: تبیین نگاه قرآن کریم به شیر به عنوان یک فراورده ارزشمند غذایی و تاکید بر لزوم توجه به آن در تامین سلامت مردم هدف این پژوهش می باشد. روش و چگونگی انجام پژوهش: این پژوهش، مطالعه ای کتابخانه ای و با اسنتفاده از قرآن کریم، تفاسیر و برخی کتب و مقالات در دسترس و سایت های مرتبط صورت گرفته است. یافته ها و نتیجه گیری: هدان طور که در آیه 5 سوره نحل آمده است: و الانعام خلقها لکم فیها دف ء و منافع و منها تاکلون، حیوانات اهلی منافع بسیاری برای انسان دارند و تولید شیر گوارا یکی از این موارد است. شیر به عنوان فراورده ارزشمند دامی و غذای گوارا برای انسان در آیه 66 سوره نحل آمده است (...لبنا خالصا سائغا للشاربین). در تفاسیر مختلف و بر پایه روایات، نوشیدن شیر هیچ زیانی به آدمی نمی رساند . امروزه ارزشمندی شیر، از جهات مختلف مطالعه شده است که اهم آنها عبارتند از: 1- ارزشمندی شیر از جنبه های غذایی: شیر از منابع مهم تغذیه انسان است که او را سیر و سیراب می سازد. طبق آیات قرآنی شیر از منافع و سودهای مهم چارپایان است. خوراک حیوانات؛ یعنی آب و علوفه به شیر تبدیل می گردد . فراهم آوردن زمینه بهره برداری از شیر گاو و شتر از عنایت ها و نعمت ها و الطاف الهی است. 2- نقش شیر در درمان: امام علی (ع) فرمودند که شیر گاو دوای دردمندان است. در مطالعه نگارندگان، اهمیت تاثیرات درمانی باکتری های موجود در شیر حیوانات اهلی به منظور کاهش دادن علایم حساسیت زای ایجاد شده در بیماران به هنگام مصرف محصولات لبنی بررسی شده است. با کاهش حساسیت زایی محصولات لبنی از جمله ماست با استفاده از این باکتری ها، درصد زیادی از جمعیت به خصوص نوزادان و کودکان می توانند از این ماده غذایی ارزشمند بهره مند می گردند. 3- نقش شیر در پیشگیری از بیماری ها: هر کس نوشیدن شیر را به طور مدام در برنامه غذایی خود قرار دهد بینایی او تقویت، فراموشی اش کمتر و ذهن او پاک تر و تیزتر خواهند شد . 4- نقش باکتری های با منشا شیر در حساسیت زدایی نسبت به شیر: پژوهش نگارندگان نشان داد که شیر حیوانات اهلی به خصوص شیر گاو و شتر منبع غنی از باکتری های پروبیوتیکی مهدی هستند که می توانند حساسیت به پروتئین های محصولات لبنی را به میزان زیادی کاهش دهند. 5- ارزش اقتصادی شیر: شیر در ایران، گردش مالی 24 هزار میلیارد تومانی دارد، می توان گفت شیر گردش مالی 24 هزار میلیارد تومانی دارد و حدود 12 درصد ارزش نفت صادرات سالانه ایران است. ارزش فرصت های شغلی این صنعت بالغ بر 100 هزار میلیارد تومان است و 95 درصد، سرمایه گذاری در این بخش نیز توسط بخش خصوصی انجام شده است. صنایع لبنی ایران در دو سال گذشته پیش از این گزارش، بالاترین صادرات را داشته است و در دو سا اخیر به صادرات 700 میلیون دلاری رسیده بود. امید است جامعه ما با تاسی به قرآن کریم ارزش شیر را بیش از پیش قدر شناسد و ضدن افزایش بهره مندی از آن، به ارتقای کیفی محصولات لبنی اهتمام بیشتری داشته باشد.

شیر، درمان، قرآن