غلامرضا عبدی - استادیار گروه بیوتکنولوژی، پژوهشکده خلیج فارس، دانشگاه خلیج فارس
احمد قاسمی - استادیار گروه بیوتکنولوژی، پژوهشکده خلیج فارس، دانشگاه خلیج فارس

نواحی ساحلی بعنوان آخرین پذیرنده آلاینده های خشکی و دریا، در معرض تجمع انواع آلاینده ها و انواع تهدیدات قرار دارند. لذا بعنوان نواحی بسیار حساس و آسیب پذیر محسوب می شوند. افزایش روند فعالیت های انسانی در ابعاد مختلف نظیر کاربری های شهری – روستایی ، صنعتی کشاورزی و حمل و نقل زمینی دریایی موجب گردیده که نواحیساحلی بطور قابل توجهی دچار تغییرات شوند. در نتیجه مشکلات بسیاری را در انجام امور اقتصادی و اجتماعی ساحل نشینان ایجاد کرده است. ماحصل توسعه اقتصادی- اجتماعی در ناحیه ساحلی منجر به تولید آلودگی در خشکی ها و بطور مستقیم و غیر مستقیم زیستگاه های ساحلی را تحت تاثیر قرار می دهد. این اکوسیستم ها با وجود غنایزیستی فوق العاده خود، از نظر حفاظتی متاسفانه مشمول غفلت های تاریخی و سقف دانش علمی پائین بشر گردیده و نسبت به خشکی ها بسیار دیر مورد توجه قرار گرفته اند. تعداد محدودی از گیاهان موجود در طبیعت همانند علف وتیور دارای ویژگی های منحصر بفردی مانند کاربرد چندگانه، قدرت حفاظت کنندگی از محیط زیست، بسیار کارا وموثر می باشند. برخی از گونه های گیاهی همانند وتیور، در طی قرن ها شناخته شده و به صورت محدود به کار برد می شدند. سیستم وتیور VS بر اساس کاربرد علف وتیور Vetiver zizanioides L. Nash می باشد. این سیستم اولین بار توسط بانک جهانی جهت حفاظت از خاک و آب در هند در نیمه دهه 1980 توسعه یافت VSبه دلیل دارا بودن ویژگی های فوق العاده، در حال حاضر به عنوان یک تکنیک مهندسی زیستی برای تثبیت دامنه های شیب دار، دفن فاضلاب، گیاه پالایی زمین ها و آب های آلوده و سایر اهداف حفاظتی محیط زیست از جمله محیط زیست ساحلی مورد استفاده قرار می گیرد. در این مقاله به معرفی سیستم VS و پتانسیل های آن در حفاظت محیط زیست و سایر کاربرد های آن از جمله ویژگی های دارویی آن نیز پرداخته می شود.

آلودگی، حفاظت زیستی ، وتیور، سواحل