نصرت سلحشورنرگی - کارشناس ارشد عمران، گرایش مکانیک خاک و پی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه
پیمان حمیدی - دکتری عمران، ژئوتکنیک، استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد ارومیه

روانگرایی یک عملکرد فیزیکی می باشد که در طول برخی زلزله ها برای خاک های ماسه ای سست و اشباع اتفاق می افتد و سبب گسیختگی خاک در اثر کاهش قابل ملاحظه مقاومت برشی خاک می گردد و از طرفی رخداد جابجایی های بزرگ در خاک ، موجب اعمال نیروی زیاد به شمع ها و افزایش قابل ملاحظه در جابجایی سر شمع ها و شکست شمع ها می شود. در این مقاله برای بررسی رفتار شمع منفرد فولادی توخالی در مجاورت خاک های مستعد روانگرایی در طول زلزله، از مدل های عددی ساخته شده در نرم افزار FLAC3D استفاده شده است. متغیرهای مورد بررسی شامل تغییرات طول شمع و دامنه بارگذاری لرزه ای در پاسخ لرزه ای شمع منفرد واقع در خاک روانگرا می باشد. در هریک از موارد فوق تغییرات نیروی برشی و لنگر خمشی وارد بر شمع، جابجایی سرشمع و نیز ضریب روانگرایی خاک مورد بررسی قرار گرفته است. از میان پارامترهای مورد مطالعه، دامنه بارگذاری لرزه ای بیشترین تاثیر را در بروز روانگرایی و به دنبال آن ایجاد نیروها و لنگرهای بیشینه در شمع دارد از سوی دیگر افزایش طول شمع در حالتی که سبب نفوذ شمع در لایه غیرروانگرای زیرین گردد، به علت گیردار شدن انتهای آن، موجب تمرکز نیرو و لنگرهای دینامیکی در ناحیه انتهایی شمع شده و از سوی دیگر این گیرداری سبب کاهش تغییرشکل و پایداری بیشتر شمع در هنگام بروز روانگرایی می گردد.

روانگرایی، زلزله، خرابی شمع، طول شمع فولادی، دامنه بارگذاری لرزه ای