رابطه ی ذهن و زبان ابتهاج و حافظ

بسیاری از ادیبان و منتقدان ادبی، شعر هوشنگ ابتهاج (ه. الف. سایه) را بهترین نمونهی شعر حافظانه (شعر به پیروی از حافظ، و نه تقلید صرف از وی) میدانند. از این حیث، سیر مروارید غلتان شعر ابتهاج در دریای بیکران غزل حافظ با تکرار تصاویر و برداشتهای فرمالیستی آغاز میشود و تاثیر حافظ بر غزل سایه را میتوان در سطوح مختلف زبان و تصویر شعر ابتهاج مشاهده کرد. هم در محتوا و هم در ساخت. پیوند عمیقتر شعر ابتهاج و حافظ را میتوان با تحولات اجتماعی سیاسی دهه های 40 و 50 مرتبط دانست. جایی که سراینده ی شبگیر نیز مانند عموم شاعران هم عصر خود، از راحت کلامش میکاهد و به مجازها و استعارات روی می آورد و درنهایت، مانند اغلب شاعران، به سوی نماد کشیده میشود. سپس سایه جریان کلامی خود را از حافظ وام می گیرد و در این مسیر نه تنها موفق به ارائه ی تصحیح ارزشمند حافظ به سعی سایه می شود بلکه در برخی وجوه موفق به ارتقاء سبک شعری خاص حافظ نیز می گردد. مقاله ی حاضر، به بررسی رابطه ی ذهن و زبان این دو شاعر میپردازد.

کلیدواژه ها:

حافظ ، ابتهاج ، غزل ، ذهن ، زبان