آیه نور در تفاسیر عرفانی
- سال انتشار: 1398
- محل انتشار: هفتمین همایش ملی متن‌پژوهی ادبی با عنوان نگاهی تازه به ادبیات کودک و نوجوان
- کد COI اختصاصی: MATNPAGOOHI07_009
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 4677
نویسندگان
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی.
دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه علامه طباطبائی.
چکیده
هدف از این مقاله، بررسی آیه 35 سوره نور که آن را پیچیده ترین مثل قرآنی شمرده اند، در تفاسیر عرفانی و صوفیانه است. این پژوهش نشان میدهد که ابهام در تفسیر این آیه از مرجع ضمیر ها در مثل نوره آغاز میگردد که تفسیر و تاویل الفاظ استعاری و تمثیلی آیه بر شاکله آن مصداق ضمیر شکل میگیرد. درباره لفظ نور در االله نور السموات و الارض علاوه بر قرائت اسمی مشهور، دو خوانش دیگر یعنی قرائت فعلی نور و صفتی نور نیز در میان مفسران موردتوجه قرار گرفته است و راه را برای تفسیر و تاویل های گوناگون معرفت شناسی و هستی شناختی گشوده است. همچنین مفسران از صدر نخست پنج تفسیر برای ضمیر ها مطرح ساخته اند:-1 وصف حضرت محمد -2 وصف نور قرآن -3 وصف نور ایمان و معرفت -4 وصف نور نفس(قلب) مومن -5 وصف نور االله. درباره ضمیر ها در مثل نوره خرازی، تستری و میبدی از متمایلان به تفسیر محد، حسن بصری و سفیان ثوری به قرآن، جنید بغدادی به نور معرفت و ایمان، واسطی و قشیری و جوزجانی به نفس و قلب مومن بوده اندغزالی، دارالشکوه، حلاج و مفسران وحدت وجودی چون نیمدهی و عبدالرزاق کاشانی نیزمرجع ضمیر را نور مطلق االله میدانند. دو رویکرد در این تفاسیر قابل مشاهده است: رویکرد تفسیر انسانی با توجه به تفسیر مرجع به حضرت محمد یا قلب مومن که شیوه غالب مفسران اولیه است و رویکرد تفسیر الهی باتوجه به تفسیر مرجع به نور الهی که درغزالی و دارالشکوه و مفسران وحدت وجودی دیده میشود. در میان این تفاسیر ارجاع لفظ هابه محمد در فراتاریخی و ازلی کردن شخصیت پیامبر نقش بارزی داشته است که ابوسعید خراز و مقاتلبن سلیمان از مهم ترین مفسران در شکل گیری این اندیشه هستند.کلیدواژه ها
تفسیر صوفیانه آیه نور،نور انسانی(محمد، مومن)، نور ایمان، نور قرآن، نور االله.اطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.