قنات، میراث دیروز، خاطرات امروز و افسانه فردا (مطالعه موردی: قنات های یزد)

  • سال انتشار: 1397
  • محل انتشار: اولین همایش ملی قنات، میراث ماندگار و آب
  • کد COI اختصاصی: QANAT01_044
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 442
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ناصر شایق

دانشجوی کارشناسی ارشد علوم اقتصادی دانشگاه آزاد اسلامی

علی فائز

دانشجوی کارشناسی ارشد علوم اقتصادی دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

از آنجا که در جهت وجود حیات در طبیعت بخصوص در مناطق کویری که بخش اعظم خاک ایران را فراگرفته است، نیاز مبرم به آب وجود داشته است، لذا پیدایش پدیده ای همچون قنات به عنوان یک نیاز ضروری حائز اهمیت است. این پدیده علاوه بر آبرسانی به صورت مستقیم، به صورت غیرمستقیم بر ساختار فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی، معماری و شهرسازی جوامع نیز تاثیر گذاشته است. از این رو هدف اصلی این پژوهش بررسی این موضوع است که آیا قنات، میراث دیروز، خاطرات امروز و افسانه ای برای فردا است و همچنین به بررسی وجود قنات ها در استان یزد می پردازد. به همین جهت بررسی اولیه از طریق مطالعات کتابخانه ای و میدانی آغاز می گردد و سپس با اشاره ای به قنات های موجود در استان یزد به بررسی آنها پرداخته می شود. نتایج مطالعه حاکی از آن است که مهمترین چالش و عواملی که درحال حاضر در بحث تخریب قنات ها وجود دارد عبارتند از: افت کلی سطح استایی سفره آب زیرزمینی، گسترش حفر چاه های عمیق و نیمه عمیق در حریم قنوات، عدم نگهداری و لایروبی قنات ها و آسیب پذیر بودن قنات به دلیل طویل بودن آن است. زوال قنوات بهره برداری مکانیزه از چاه های عمیق و نیمه عمیق در سفره- هایی که مادر چاه و تره کار قنوات در آن قرار دارند، می باشد. حفر اینگونه چاه ها باعث افت سطح آب زیرزمینی می شود، در نتیجه آبدهی قنات به دلیل افت سطح آب کاهش می یابد. که در صورت استفاده بیش از اندازه از قنوات و برنامه ریزهای نامناسب مشکلات و چالش های بسزایی به وجود می آید. از طرف دیگر یکی از مشکلاتی که بر سر قنات ها از جمله طولانی ترین قنات ایران، قنات زارچ وجود دارد، ورود فاضلاب های شهری به آن است که در صورت ادامه این روند می تواند آسیب های جدی به آن وارد نماید .

کلیدواژه ها

قنات، یزد، قنات زارچ، قنات حسن آباد، قنات اهرستان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.