نصرت خاتون علوی - عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه ولایت

رونق و گسترش تشیع از مهم ترین تحولات تاریخی ایران در دوره حکومت مغولان در ایران و نیز مرحله ای تعیین کننده در سیر تاریخ تشیع به شمار می آید. آن چنان که می توان آن را سرآغازی تازه و یا نقطه عطفی با اهمیت در روندی دانست که سرانجام به رسمیت ماندگار تشیع در صحنه سیاسی و اجتماعی ایران در دوره صفوی و پس از آن انجامید. در میان تمامی تکاپوهای شیعی در این دوره، شیعه شدن غازان خان وسلطان محمد اولجایتو دو ایلخان مغول و تصمیم آنان برای رسمی کردن این مذهب بیش از همه توجه مورخان و محققان را به خود جلب کرده است. به همین جهت پرداختن به ابعاد این رویداد می تواند به روشن تر شدن کلیت تاریخ تشیع در این زمان کمک کند. یکی از مسایل مهم مورخان و پژوهشگران در این زمینه، چگونگی گرایش این ایلخان مغول به مذهب تشیع و رسمیت داشتن این مذهب در زمان فرمانروایی وی می باشد. برای رسیدن به این جواب دسته بندی روایات تاریخی و تحلیل های گوناگون و ارزیابی هر یک از آن ها و سپس حصول یک جمع بندی از آن هاست. مقاله حاضر بر اساس دیدگاه های مورخان به بررسی موقعیت شیعه در دروه ایلخانان مغول بالاخص دوره فرمانروایی غازان خان و همچنین نقش علما و دانشمندان شیعه در تحولات سیاسی مذهبی ایران این دوره پرداخته است.

مغول، ایلخانان، مذهب، تشیع، غازان خان، ایران