جمعیت، آموزش و توسعه در آموزش وپرورش

مقاله حاضر به بررسی روندهای جمعیت شناختی آموزش و پرورش دنیا در نیمه دوم قرن بیستم می پردازد. تاکید اصلی مقاله بر روندهای آموزش ابتدایی در کشورهای در حال توسعه می باشد. از دهه 1950 رشد جمعیت در کشورهای در حال توسعه افزایش بی سابقه ای پیدا کرد و به دنبال آن جمعیت لازم التعلیم در این کشورها حتی با سرعتی بیشتر از رشد جمعیت فزونی یافت که بخشی از آن مربوط به بالا رفتن سطح پوشش ثبت نام بود. جمعیت لازم التعلیم دنیا در سال 2000 حدود 2 میلیارد نفر یعنی 2.3 برابر بیش از سال 1950 برآورد گردید که بیش از 82 درصد آنها در کشورهای در حال توسعه زندگی می کردند. در کنفرانسهای سازمان ملل هدف دستیابی به آموزش ابتدایی برای همه تا سال 2000 تعیین گردید، اما بسیاری از کشورهای گروه با حداقل توسعه یافتگی در دستیابی به آن ناکام ماندند و زمان آن به سال 2015 تغییر یافت. در کشورهای در حال توسعه، نابرابری جنسیتی در مقاطع مختلف تحصیلی وجود دارد و وضعیت تحصیل دختران نسبت به پسران نامناسبتر است. کیفیت آموزشی در حد بسیار پایین و میزان تکرار پایه و ترک تحصیل در حد بالایی مشاهده می شود. میزان اتمام دوره ابتدایی در برخی از این کشورها کمتر از 50 درصد بوده است. به رغم بالا رفتن پوشش ثبت نام، تعداد بیسوادان بزرگسال به علت رشد شدید جمعیت افزایش یافت و سهم کشورهای جنوب صحرای آفریقا، کشورهای عربی و شمال افریقا و جنوب و غرب آسیا از بیسوادان بزرگسال دنیا در سال 2000 به حدود 70 درصد رسید. امروزه از میان کشورهای در حال توسعه، وضعیت آموزش و پرورش در کشورهای آمریکای لاتین و حوزه کارائیب مناسب و در حد کشورهای توسعه یافته قرار دارد، در مقابل کشورهای آفریقایی بالاخص کشورهای آفریقای جنوب صحرا در بدترین وضعیت قرار می گیرند. امکان دستیابی به آموزش ابتدایی همگانی برای برخی از کشورهای دسته اخیر تا سالیان طولانی غیرممکن به نظر می رسد.

کلیدواژه ها:

آموزش ابتدایی ، ثبت نام تحصیلی ، کیفیت آموزشی ، جمعیت لازم التعلیم ، رشد جمعیت ، کشورهای با حداقل توسعه یافتگی ، برابری جنسیتی ، میزان خام و خالص ثبت نام ، میزان مردودی ، نرخ ماندگاری ، میزان بیسوادی بزرگسالان و جوانان