سعادت سلاجقه - گروه حقوق، واحد قشم، دانشگاه آزاد اسلامی، قشم، ایران
شهرام ابراهیمی - دانشگاه شیراز. دانشکده حقوق و علوم سیاسی
علیرضا سایبانی - استادیار گروه حقوق، دانشگاه آزاد اسلامی واحد بندر عباس، بندر عباس، ایران

امروزه با گسترش جرایم و تخلفات گمرکی و متنوع شدن شیوه های ارتکاب آنها، نقش و وظیفه سازمان گمرک به عنوان مرزبان اقتصادی کشور وکنش گر محوری مبادی ورودی و خروجی، در اتخاذ تدابیر پیشگیرانه متناسب با گونه شناسی ارتکاب بزه گمرکی دوچندان گشته است. در همین راستا قانون امور گمرکی مصوب 1390 و اصلاحیه 1395 و نیز آیین نامه اجرایی آن، ضمن پرداختن به اعمال سیاست های دولت در زمینه صادرات و واردات و عبور کالا، تشخیص و وصول حقوق ورودی و انجام تشریفات قانونی ترخیص و تحویل کالا، از پیش بینی تدابیر پیشگیرانه غافل نبوده است. مجموعه تدابیر پیشگیرانه این قانون که به مناسبت رویه های مختلف گمرکی مورد توجه قرار گرفته است را می توان در دو دسته وضعی فن آورانه، مانند استفاده از اشعه های ایکس ری و گاما و نیز تدابیر سنتی چون مراقبت و بدرقه، تقسیم نمود. تحلیل و بررسی این دو سته تدابیر از منظر جرم شناسی پیشگیری موضوع مقاله حاضر را تشکیل می دهد.

جرایم گمرکی، پیشگیری وضعی، تدابیر فن آورانه