شهریار نیازی - دانشیار رشته زبان و ادبیات عربی، دانشگاه تهران
عطیه یوسفی - دانشجوی کارشناسی ارشد مترجمی زبان عربی، دانشگاه تهران

یکی از مباحث مهم علم بیان، کنایه است که همچون انواع دیگر مجاز با زمینه فرهنگی کلام پیوند دارد و درک مقصود آن مستلزم آگاهی از بافت فرهنگی و اجتماعی و آشنایی با آداب و رسوم می باشد. این مقاله بر آن است تا به روش پیکره بنیاد و با استفاده از شیوه ارزیابی ترجمه میلدرد لارسن، به بررسی روشهای مورد استفاده دو مترجم عرب، ابراهیم الشواربی و عمر شبلی، در ترجمه کنایه های دیوان حافظ بپردازد. بدین منظور کنایه های 20 غزل ابتدایی دیوان حافظ را به کمک سه شرح معتبر از دیوان حافظ مشخص نموده سپس تاثیر ترجمه کنایهها بر بازنمایی هویت فرهنگی در شعر حافظ مورد تحلیل و بررسی قرار می گیرد. نتایج نشان می دهد که مترجمان عرب زبان، هرچند سعی بر ارائه ترجمه درست و عدم حذف غزل های حافظ را در ترجمه داشته اند ولی در خصوص ترجمه کنایه ها که وابسته به مفاهیم فرهنگی این شاعر است توفیق زیادی نیافته اند.

کنایه، میلدرد لارسن، ترجمه غزلیات حافظ، ابراهیم الشواربی، عمر شبلی