صفورا سلمانیان - کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی، مربی آفرینش های ادبی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

انتقاد غیرمستقیم از فسادها، معضلات و نابه هنجاری های جامعه با بیان و زبانی طنزآمیز، به قصد اصلاح آن ها طنز نام دارد. ابوالقاسم پاینده - داستان نویس معاصر- در عرصه طنز نویسنده نسبتا موفقی است. طنز آمیخته با طعن داستان هایش حاصل آمیزش و تلفیق قطب های معنایی زبان و نظریه گرماس (A.J.Greimas) است. مقاله حاضر به توصیف و بررسی طنزهای پاینده براساس نظریه نشانه شناختی و معنایی گرماس پرداخته است. در این نظریه هر نظامی زبان و قطب های معنایی مخصوص به خود دارد، هرگاه قطب های معنایی نظام ها با هم مخلوط شوند طنز زاده می شود. طبق نتایج به دست آمده، چارچوب معرفی شده، می تواند برای دیگر ساختارهای طنزآمیز زبان فارسی به کار رود و طنزی که بر این اساس ساخته می شود، اگر خطاب به انسان باشد، بسیار گزنده است و اگر مولفه های معنایی انسانی برای قطب های معنایی حیوانات و جمادات به کار رود، طنزی ترحم برانگیز که به سمت فکاهی در حرکت است، خلق می کند.

ابوالقاسم پاینده، طنز، قطب های معنایی زبان، نظریه گرماس