بررسی و بسامد انواع جناس درقصاید خاقانی و استقبال های ابن حسام از این قصاید

موسیقی شعر از عوامل زیبایی شناختی و یکی از عناصر اصلی تمایز زبان شعر از زبان نثر است و در پیوند با زبان، عاطفه و تخیل، شعر را به نقطه کمال خود می رساند. بی تردید موسیقی در ایجاد یک ساخت و صورت واحد و منسجم شعر، نقش مهم و عمده ای دارد و به اجزای آن وحدتی خاص می بخشد. خاقانی و ابن حسام خوسفی، دو شاعر بزرگ و توانمند زبان و ادبیات فارسی هستند که هر یک به نوعی، سهمی عظیم در گسترش و تعالی زبان و ادب فارسی، به خصوص شعر، داشته اند. هریک از آنان در شعر خود بنا به مقتضای احوال و اوضاع شخصی، از انواع موسیقی درونی خصوصا جناس، جهت آهنگین کردن و منسجم ساختن کلام خود بهره گرفته اند؛ لذا دانستن انواع موسیقی درونی شعر به خصوص جناس در شعر آنان درخور توجه است. هدف این پژوهش بررسی و بسامد انواع جناس شعر قصاید خاقانی و استقبال های ابن حسام از این قصاید است. در این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی با رویکرد نقد بلاغی است، قصد بر این است تا میزان بهره گیری این دو شاعر از انواع جناس به عنوان یکی از جلوه های موسیقی درونی شعر مشخص شود و نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که خاقانی و ابن حسام هر کدام به نحو نیکویی و تقریبا با بسامد نزدیک به هم، از انواع جناس در بیان احساسات و عواطف درونی خود استفاده کرده اند که با توجه به بسامد و درصد استفاده بیش تر خاقانی از انواع جناس نسبت به ابن حسام، موفق تر عمل نموده است.

کلیدواژه ها:

موسیقی درونی ، جناس ، خاقانی ، ابن حسام