مرتضی فلاح - .دانشیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یزد
راضیه آران - .کارشناسی ارشد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه یزد

بوطیقا از گذشته های دور تا کنون به جای پوئتیک که واژه یونانی است به کار می رود، بوطیقا معرب آن است. مترجمان ایرانی و عربی آن را برای آثار ارسطو به کار برده اند. تودوروف آن را علم ادبیات مینامد. بوطیقا یا Poeticsاصول کل6ی ادبی6ات و هر نوع آفرینش ادبی و به طور اخص6 آفرینش شعر را در بر میگیرد. بوطیقا نام کتابی از ارسطو است که به فن شعر نیز شهرت دارد و ارسطو در آن به تبیین اصول کل6ی شعر و خلاقیت ادبی از جمله تراژدی و کمدی- و خصوصیات آن پرداخته است. از جمله مسایل مطرح در نظریه ادبی، معنا و مفاهیم گسترده بوطیقاست. نظریهپردازانی مانند فردینان دوسوسور،رومن یاکوبسن، ژنت، رولان بارت و دیگران در این زمینه بررسیهای فراخ دامنی انجام دادهاند آنان کوشیدهاند تا با دستیابی به رهیافتی تازه به نقد ادبی، بوطیقا را پدید آورند و در آن با کنشها و کنشگرها و ارتباط آنها با همدیگر، متن ادبی را شکل دهند. تزوتان تودوروف یکی از معتبرترین نظریهپردازان نقد ادبی است که در قلمرو مکتب ساختارگرایی به نقد و بررسی پرداخته است. نگارندگان این مقاله کوشیده اند تا به صورت فشرده و با تکیه بر نظریات گوناگون در زمینه بوطیقا و ساختارگرایی به شرح بوطیقا، پیشینه آن و معرفی عناصر آن و همچنین کاربرد آن در ادبیات فارسی بپردازد.

ساختارگرایی، بوطیقا، نقد ادبی