بررسی بنمایه ای تصوف اسلامی در فرهنگ ایرانیان قبل از اسلام

یکی از دشوارترین موضوعات، ذکر نقطهای است به نام نقطه آغاز زهد تصوف. در طول تاریخ، تصوف به عنوان یک مسلک دارای زمینه فرهنگی، اجتماعی و مذهبی در میان ملل و اقوام مختلف بشری بوده استبرخی. از محققان، سرچشمهای تصوف پدیدآمده پس از اسلام را در فرهنگ اسلامی جستجو کردهاند و حال آنکه تعدادی از پیشروان فکرتصوف یا کسانی که صوفیان متقدم آنها را به طریقت خویش منسوب میکردهاند در ایران ظهور کردند؛ ایرانی که پیش از ظهور اسلام خاستگاه تصوف و برخی از ادیان بوده است؛مسیحیت، یهودیت، بودائی، برهمایی و مانویتاز جمله ادیان مطرح در ایران باستان هستند که حتی پس از ظهور اسلام، نیز همچنان در بین طبقات مردم ایران برقرار ماندند و طبیعی بود که وقتی گرایشهای عرفانی در بین مسلمانان این نواحی ظهور و رشد کند از این عوامل مختلف دینی و مذهبی رایج در محیط متثار شود و بعضی عناصر آنها را در خود جذب و حل نماید. لذا مقاله حاضر، با رویکردی تحلیلی به بررسی تاریخ تصوف در آیینهای قبل از ظهور اسلام در ایران و بین النهرین پرداخته و به این مهم رسیده است که قبل ازظهور تصوف زاهدانه اسلام به عنوان یک مسلک، این شیوه تصوف][ در طول تاریخ دارای زمینه فرهنگی، اجتماعی و مذهبی بوده است و ایران خاستگاه بسیاری از عقاید متصوفه بوده و ایرانیان در انتقال، توسعه و پایه گذاری اصول و مبانی آن نقش برجسته ای داشته اند.

کلیدواژه ها:

ایران باستان ، تصوف ، ادیان رایج ، اسلام.