بررسی سکونتگاه های غیررسمی و عوامل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی (نمونه موردی- پاکدشت)

شکل گیری و گسترش فرآینده سکونتگاه های خودرو در اطراف کلان شهر تهران، مشکلات عدیده ای را چون ناهنجاری های کالبدی و اقتصادی در آن بوجود آورده است از این رو پژوهش حاضر شهر پاکدشت را بعنوان یکی از سکونتگاه های خود رو پیرامون کلانشهر تهران بررسی می کند و در صدد پاسخگویی به سولات زیر است:1 شکل گیری سکونتگاه خودرو پاکدشت از چه زمانی آغاز شده است و در این فرایند چه عواملی موثر بوده اند روند توسعه آن در حال حاضر چگونه است 2- آیا شهر پاکدشت توانایی های لازم را برای اسکان خود و جمعیت مهاجری که به آن اضافه شده و خواهد شد را دارا است در صورت پاسخ منفی، جمعیت زیاد چه ناهنجاری هایی را بوجود آورده است 3 فعالیت عمده اقتصادی شهر پاکدشت چیست آیا این شهر اقتصاد مستقلی دارد یا به شهر تهران وابسته است 4-ساکنان پاکدشت در چه زمینه هایی و در کجا به کار اشتغال دارند بر این مبنا، اهداف وفرضیات پژوهش بر اساس چارچوب نظری عام و انطباق آن با شرایط ایران تدوین شده و برای سنجش آنها نمایاها و سنجه هایی تعریف شده است. آنگاه با انتخاب شهر پاکدشت و با استفاده از روش های تحلیل و مقایسه مستقیم و غیر مستقیم و نیز هم سنجی های تصویری، حجم بسیاری از داده های پرسشنامه ای و مطالعات میدانی مستقیم، تحلیلونتیجه گیری شده و فرضیات و چارچوب نظری مورد آزمون قرار گرفته است که نتایج نهایی آن به شرح زیر است: 1 مهم ترین عوامل شکل دهنده سکونتگاه های خودرو و پیرامون کلانشهر تهران، ارزان بودن قیمت زمین و مسکن و خروج صنایع آلوده و مزاحم شهر تهران و استقرار و گسترش آنها در روستاها و شهرک های صنعتی اطراف خود بوده است. این عوامل از دهه شصت به بعد شدت گرفته و در حال حاضر تشدید شده است.2- از آنجا که این نوع سکونتگاه ها در هسته های روستایی شکل گرفته و توسعه یافته اند، فاقد طرح و برنامه از پیش اندیشیده شده بوده اند. با وجود آنکه پس از به رسمیت شناخته شدن، دارای طرح شهری می شوند، چون رشد جمعیت آنها پیش از برنامه و امکانات ارائه شده است، سبب بروز کمبود امکانات در سطح تمامی کاربری ها شده که خود ناهنجاری کالبدیمحسوب می شود. 3 از آنجا که این نقاط سکونتی خودرو، نه بر اساس توان های اقتصادی، بلکه بر اساس عوامل برون زا شکل گرفته اند، فاقد کارکرد اقتصادی مشخص هستند.

کلیدواژه ها:

سکونتگاه های غیر رسمی ، اقتصادی ، اجتماعی ، توانمندسازی ، ساماندهی