حمید رضا سالارکیا

دانش پژوهی نوین، وقوع رشد وارونه اسانید را در گزارش های نخستین حدیث پذیرفته است، اما این طور نبود که این پدیده بدون بحث و جدال در میان علمای مسلمان سنتی اتفاق افتاده باشد. نقادان حدیث آگاه بودند که [عده ای] برخی متون را به پیامبر اکرم[ˆ] می بستند. پدیده ای که آن ها از دریچه زیادت بدان ره یافتند. ما با بررسی آثار اختصاص یافته به نقد گزارش های حدیثی (دانش علل) از قرن سوم تا هشتم هجری، خواهیم فهمید که گزارش های حدیثی بسیاری که در اصل به پیامبر[ˆ] منتسب نبودند در زیر سایه همتایان نبوی اصیل خود، تا قرن پنجم هجری دوام آوردند. از این مهم تر این که برخی از علمای حدیث از قرن سوم تا قرن هفتم معتقد بودند که روایات نبوی در جوامع حدیث مربوط به شریعت، در واقع چیزی جز گفته های علمای اولیه دیگر نبوده است. مع الوصف جایگاه این نقادان در قرن پنجم هجری نادیده گرفته شده است. یعنی همان وقتی که گرایش غالب فقهای اهل تسنن مصلحت را در این دانست که شکل نبوی و انتساب آن ها را به پیامبر[ˆ] قاطعانه بپذیرد؛ اگر چه موضع فقها در جهان اهل تسنن غالب شد، نقادی رشد وارونه اسانید در آثار عده خاصی از حدیث پژوهان تا به امروز ادامه یافت

رشد وارونه اسانید, علل الحدیث, زیادت, روش شناسی نقادانه حدیث