علی قنبری - دانشجوی مهندسی اجرایی عمران دانشگاه شهید چمران کرمان، کرمان
علی محمدی - مدرس بخش مهندسی عمران و معماری دانشگاه شهید چمران کرمان، کرمان

پدیده شکستگی سد در گونه مواردی قرار دارد که به دلیل خطرات جانی برای انسان با وجود پژوهشهای فراوان و طولانی مدت، هنوز هم یکی از مواردی مهم و قابل بحث و مورد توجه در زمره ی تحقیقات مهندسین قرار دارد. پیش بینی شرایط در مواقع بحرانی از جمله احتمال شکست سد و وقوع سیل این ضرورت را برای بررسیهای بیشتر فراهم کرده است. در این مقاله به ساخت نمونه آزمایشگاهی برای بررسی تاثیر متقابل جریان هم زمان سیلاب با سرعت بالا و وجود موج منفی حاصل از شکستگی سد توسط نیروی هیدرولیک در شرایط مختلف ارتفاع ذخیره آب مخزن پرداخته شده است. همچنان تلاش گردید است که اثر شیب، تغییرات دبی، تاثیر حضور رسوبات درون مخزن و زمان پایه ورودی سیلابها به داخل مخزن مورد بحث و مطالعه قرار گیرد. به منظور برداشت پارامترهای هیدرولیکی از جمله سرعت حرکت موج، عمق جریان و... با توجه به مشخصه های غیردائمی جریان، نتایج توسط دو دوربین ثبت و ضبط گردید. نتایج به این گونه بود که با زیاد شدن عمق اولیه ذخیره شده در مخزن و زیاد شدن شیب کانال زمان خروجی سیلاب کاهش مییابد. از جهتی وجود رسوبات درون مخزن همانند یک پله در مسیر جریان عمل میکنند و سرعت حرکت موج مثبت به سمت پایین دست را افزایش میدهند. با زیاد نمودن زمان پایه و حداکثر دبی هیدرو گراف ها، افزایش عمق در پایین دست پس از شکست مشاهده گردید

نیروی هیدرولیک، سرعت حرکت موج، سیلاب، شکستگی سد، جریان غیردائمی