مریم داورزنی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد، ایران
هیرو فرکیش - استادیار گروه معماری، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

امروزه پایداری و توجه به محیط زیست یکی از بحثهای محوری معماری در سطح بین المللی میباشد. عدم توجه به اقلیم و انرژیهای محلی و افزایش بیرویه مصرف سوختهای فسیلی، بحرانهای زیست محیطی فراوانی در سراسر جهان به وجود آورده است. از این رو یکی از اصلی ترین اهداف پایداری کاهش مصرف منابع غیرقابل تجدید و سوختهای فسیلی میباشد. استفاده بهینه از عوامل اقلیمی در طراحی ساختمانها یکی از راههای رسیدن به این هدف است. در معماری سنتی ایران در نواحی مختلف بنابر اقلیم هر منطقه، ساختمانهایی بنا شده که شرایط آسایش اقلیمی در هر چهار فصل در آنها رعایت شده بود است. تقلید نامناسب و نابجا در استفاده از تکنیکهای معماریکشورهای صنعتی وافراط در استفاده از مصالح مدرن بدون درنظر گرفتن شرایط فرهنگی و محیطی، موجب بحران هویت معماری، صرف هزینه های گزاف در تولید انرژی وخطر کاهش سوخت های فسیلی شده است. این درحالی است که معماری سنتی ایران نمونه بارز معماری پایدار بوده که نه تنها بیشترین سازگاری را با شرایط آب و هوایی داشته بلکه به بهترین نحو از عوامل و عناصر محیطی، در جهت تامین آسایش درساختمان استفاده میکرده است. در این مقاله پس از مروری بر مفهوم پایداری انرژی؛ تعریف آن و شناخت کاربرد مفاهیم آن در معماری؛ به بررسی و تحلیل الگوهای اقلیمی معماری سنتی ایران در اقلیم گرم و خشک پرداخته شده است.

پایداری، انرژی، معماری سنتی، اقلیم گرم و خشک